براى حسن تاثير پيام الهى در دل هاى مردم هم كلام بايد از شرايطى برخوردار باشد و هم متكلم بايد داراى اوصافى برجسته باشد تا اسوه مردم قرار گيرد چنانكه خداوند رحمان در آيه[ لقد كان لكم فى رسول الله اسوه حسنه

اما اگر منظور از گفته ياد شده اين است كه عالمان دين تكوينا مسئول ايمان آوردن مردم نيستند , و نيز تشريعا بعد از تعليم و بعد از تزكيه يعنى بعد از تبليغ تام علمى و عملى و انجام وظيفه ارشاد و هدايت مسؤول ايمان نياوردن مردم نيستند , اين گفتار صحيح است به هر حال , معارف دينى شامل دو بخش اساسى تعليم و تزكيه است چنانكه عارفان دينى نيز مامور به تحصيل هر دو بخش درباره خود و ديگرانند , و هيچ فرقى بين تعليم و تزكيه نيست به عبارت ديگر عالمان دين موظف به تربيت و ترغيب جامعه به ايمان آوردن و حفظ ايمان آنها از گزند دسيسه و وسوسه شيطان درون و بيرون اند همانطور كه مامور به تعليم جامعه و تشويق مردم به عالم شدن و حفظ علم آنها از آسيب شبهات غير وارد و سوال هاى نابجا مى باشند , و همانگونه كه بعد از انجام وظيفه تزكيه مسؤول ايمان نياوردن مردم