یادداشتهای استاد مطهری، ج 1، ص: 495

وَ نَجْعَلَهُمْ أئِمَّةً ... وَعَدَ اللَّهُ الَّذینَ امَنوا مِنْکمْ وَ عَمِلُوا الصّالِحاتِ لَیسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِی الْأرْضِ ... إنَّ الْأرْضَ للَّهِ یورِثُها مَنْ یشاءُ مِنْ عِبادِهِ وَالْعاقِبَةُ لِلْمُتَّقینَ. وَ لَقَدْ کتَبْنا فِی الزَّبورِ مِنْ بَعْدِ الذِّکرِ ....

رسول اکرم در یوم الانذار صریحاً وعده داد ملک شرق و غرب را.

و ثانیاً بهترین مشوق گناه این است که ما اینطور تبلیغ کنیم که گناه به این دلیل گناه شمرده شده که خوشبختی است، خوشبختی گناه است.

این خود یک نوع تبلیغ به طرف گناهکاری است. به عبارت دیگر این گونه تبلیغ خود وسوسه گناه را در اطراف ایجاد میکند. تبلیغ گاهی مثبت است و گاهی منفی. تبلیغ مثبت دعوت مستقیم است به گناه یا طاعت قولًا یا فعلًا، تبلیغ منفی دعوت از طریق مخالف است یعنی انسان طوری به چیزی دعوت کند که منفِّر باشد یا طوری نهی کند که مرغِّب باشد. اما اول مثل دعوتی که غالباً مبلغین نادان مردم را به دین دعوت میکنند، دین [را] یک لولو و مظهر خشونت و عبوسی و سختی معرفی میکنند؛ همیشه میگویند حق طرفدار ندارد باطل طرفدار دارد، حق پیش نمیرود باطل پیش میرود، برای توجه دادن مردم به آخرت مظاهر نفرتانگیز دنیا را به رخ مردم میکشند (داستانی که آناتول فرانس نقل کرده که در دفتر ... ذکر شده). و اما نهیی که ثمرهاش تشویق باشد، مثل اینکه انسان به یک آدم سرّ نانگهدار حرفی بزند و توصیه کند که به کسی نگوید که بیشتر داعی پیدا میکند به نقل و اشاعه.

در اعلانهای تبلیغی گاهی از این حس بشر استفاده میکنند، مثلًا توصیه میکنند که فلان کتاب چون خیلی مهیج نوشته شده ضعیف القلبها نخوانند یا فلان فیلم را کودکان نبینند. همه اینها به منظور تشویق و ترغیب بیشتر مردم است. تبلیغ، چه قولی و چه عملی، باید به صورتی باشد که رغبت و شوق افراد را نسبت به کار خوب زیاد و نسبت به کار بد ایجاد نفرت کند.

چند چیز است که اثر معکوس میدهد: