یادداشتهای استاد مطهری، ج 1، ص: 197

میسازد. ضمناً این آیه نفی سرنوشت کور و کر را مینماید.

ارکان تجددخواهی دینی:

ص 97:

«... این رساله (رساله نیچریه) را باید مهمترین و نغزترین اثر سید جمال دانست، زیرا کم و بیش تمامی خصوصیات و ارکان تجددخواهی دینی پیشروان جنبش عرب [را داراست] یعنی:

- تأکید همبستگی دین و سیاست.

- اعلان ضرورت بازگشت به منابع اصیل فکر دینی (نه تنها بازگشت به قرآن).

- پیکار با خرافه پسندی.

- دعوت مسلمانان به تعقل در امور دینی.

- برحذر داشتن مردم از افراط در شیفتگی به دانشها و اندیشههای امروزی به دلیل خطر انحراف و مادیگری.».

به عقیده ما این قسمت اخیر، یعنی برحذر داشتن از افراط در شیفتگی به دانشها و اندیشهها و مکاتب امروزی و به تعبیر دیگر برحذر داشتن از سیانتیسم که امثال آقای بازرگان کم و بیش دچار او بودهاند و اثرات سوء گرایش به مادیگری داشته است و همچنین شیفتگی به ایسمهای دیگر از قبیل مارکسیسم که «مجاهدین» را به انحراف کشانید، از بزرگترین و نبوغ آمیزترین اندیشههای سید جمال است، خصوصاً باتوجه به اینکه سید جمال در قرن 19 بوده و قرن 19 قرن علم پرستی و مکتب پرستی است.

نارساییهای کار سید جمال:

ص 97: مؤلف مدعی است که نظریات نویسندگان مسلمان از آن جمله سید جمال، به واسطه سرگرمی زیاد به مسائل سیاسی، در مسائل مربوط به جامعه و دین کوتاه و شتابزده است.