هگل از اصل فوق به حداکثر استفاده نموده و تنها وسیله توجیه واقعیت دانسته است و سپس آن را «دیالکتیک» نام نهاده و همین باعث شده است که این کلمه در نظر معاصرین دور از ذهن جلوه نماید، زیرا تاکنون دیالکتیک عبارت بود از فن اثبات و فن انکار که هر دو مبتنی بر اصل عدم اجتماع ضدین میباشد.»

و هم او میگوید:

«فرق دیالکتیک قدیم [1] و دیالکتیک جدید طرز برخورد آنها با اصل «اجتماع ضدین» است. بنا بر دیالکتیک قدیم، اصل عدم اجتماع ضدین قانون مطلق اشیاء و ذهن است، یک شئ واحد نمیتواند در عین حال هم وجود داشته باشد و هم وجود نداشته باشد و اگر فکر انسان مجبور شود متوالیا دو عبارت متناقض را تصدیق کند یقینا یکی از آنها اشتباه است. برعکس، دیالکتیک جدید ضدیت را در اشیاء میداند و میگوید که اشیاء در عین حال هم هستند و هم نیستند و این ضدیت را پایه و اساس فعالیت موجودات میداند و میگوید که بدون وجود این ضدیت، این اشیاء، ساکن و بیحرکت میماندند. به همین دلیل وقتی انسان مجبور میشود دو عبارت متناقض را تصدیق کند نباید تصور کرد دچار اشتباه شده است؛ البته باید این ضدیت را حل نمود ولی هیچیک از ضدین را نباید منکر شد.»

تعریف دیالکتیک : سازش تناقضها

و نیز او میگوید:

«سازش تناقضات در وجود اشیاء و همچنین در ذهن را هگل «دیالکتیک» مینامد.

روش دیالکتیکی شامل سه مرحله میباشد که معمولًا «موضوع، ضد موضوع، ترکیب» مینامند (تز، آنتیتز، سنتز) ولی هگل این سه مرحله را «تصدیق، نفی، نفی در نفی» مینامد.»

از نظر هگل «شدن» یا صیرورت نه وجود است و نه عدم، ترکیبی از ایندو میباشد. پل فولکیه در رساله دیالکتیک میگوید: