responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : فلسفۀ تاریخ ط-صدرا نویسنده : مطهری، مرتضی    جلد : 1  صفحه : 74

اشیاء با یکدیگر را و اینکه همه اجزاء عالم با یکدیگر پیوندی دارند از قبیل پیوند اعضای یک اندام با یکدیگر، خود اینها هم قبول کردهاند و این یک اصل بسیار قدیمی و مسئلهای است که از قدیم الایام مطرح بوده و حتی ارسطو هم آن را طرح کرده و در کتابهایی مثل اسفار نیز نقل میشود. ما هم در جلد پنجم اصول فلسفه مسئله وحدت عالم را طرح کردهایم و اتفاقاً فقط مادیین قدیم مثل ذیمقراطیس بودهاند که این اصل را قبول نداشته و معتقد بودهاند ماده به صورت اجزاء پراکنده متفرقی است که از ازل حرکات نامنظمی داشتهاند و بعد بهطور تصادف وابستگیهایی پیدا شده است یا مثل نظریهای که به کانت و لاپلاس یا به دکارت نسبت میدهند (نظریه گردبادها). ولی ارسطو و پیروان او معتقد بودند که خیر، بر عالم یک نوع وحدت و یک نوع ارتباط حکمفرماست، که بعد در اینکه این ارتباط را چگونه باید تصویر کرد مختلف نظر دادهاند. از جمله گفتهاند ارتباط اجزاء عالم با یکدیگر از قبیل ارتباط اجزاء یک ماشین با یکدیگر است؛ یعنی پیوندی نظیر پیوند فیزیکی اشیاء را به یکدیگر مربوط کرده است، مانند پیوندی که سیارات منظومه شمسی با هم دارند که یک قدرت جاذبه- که قدرت جاذبه خورشید است- نظام خاصی به این منظومه داده است. باز خود خورشید تحت تأثیر قدرت بزرگتری است و آن تحت تأثیر قدرت بزرگتری، و بالاخره همه اجزاء عالم با یکدیگر یک نوع پیوند و یک نوع پیوستگی و ارتباط دارند و به عبارت دیگر عالم یک ماشین بزرگ است.

نظریه دیگر که بالاتر از این نظریه است میگوید عالَم یک جاندار بزرگ است (پیوند را قویتر میکند) یعنی اجزاء عالم که در مقیاسی که ما مطالعه میکنیم آنها را بیارتباط میپنداریم، در یک مقیاس بزرگتر همه عضو یک اندام هستند. در مقام مثال مانند این است که ما دیدمان [در مورد بدن انسان] در یک مقیاس کوچکی مثلًا در حد گلبولهای سفید خون باشد. در این صورت ما این گلبولها را به صورت موجوداتی جدا از یکدیگر میبینیم، یک عده موجود جدا که در محیطی که همان محیط خون باشد دارند شناوری میکنند و احیاناً همکاری هم میکنند. اما وقتی از یک دید بالاتر نگاه میکنیم میبینیم که آن گلبولها همه گروهی هستند که رسالتی را در خون انجام میدهند. تازه خود خون جزئی از یک جهاز است که جهاز قلب و جهاز دموی باشد و تمام این جهاز، باز عضوی است از یک اندام. از این مقیاس

نام کتاب : فلسفۀ تاریخ ط-صدرا نویسنده : مطهری، مرتضی    جلد : 1  صفحه : 74
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست