responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : گستره شريعت نویسنده : خسروپناه، عبدالحسین    جلد : 1  صفحه : 75
به عنوان هدف زندگي و در فقه، حفظ دين و عقل و نسل و مال و جان است. طبق اين ديدگاه، حتي واقعه‌ي خلافت ابوبکر و عدم خلافت امير المومنين علي (ع) و مسئله‌ي امامت نيز عرضي اسلام است؛[1] و عرضي به اين معنا، جزء اسلام نيست.

اين روي‌کرد به دين دچار اشکالات عديده‌ي ذيل است:

– از چه طريقي مي‌توان گوهر و صدف اديان را تشخيص داد؟ اگر شخصي امر ديگري را گوهر دين دانست، به چه دليل مي‌توان با او مخالفت کرد؟

– به فرض، تمايز گوهر و صدف اديان را بپذيريم، نمي‌توان ضرورت وجود صدف را انکار کرد؛ زيرا براي رسيدن به گوهر دين بايد از صدف بهره گرفت.

- اين مطالب با اموري چون: خاتميت اسلام و نسخ شرايع پيشين و ماندگاري ابدي احکام اسلام ناسازگار است.

- بسياري از نمونه‌هايي که براي صدف دين ارائه کرده‌اند، طريقت انحصاري دارند؛ يعني معارف اسلام و مقصود شارع مقدس، تنها در قالب زبان عربي قابل ارائه است و هم‌چنين مقاصد شريعت تنها از طريق احکام فقهي و پاسخ‌هاي پيشوايان دين به پرسش‌هاي موافقان و مخالفان قابل شناسايي است. و از آن رو خداوند متعال فرهنگ اعراب را در قرآن به کار گرفته که لازم بود معارف ديني با زبان و فرهنگ آن‌ها بيان شود، تا مقصود شارع مقدس دقيقاً به دست آيد. حال اگر به اين فرهنگ و حوادث تاريخي آن روزگار توجه نکنيم، نمي‌توانيم مقصود شارع را بفهميم؛ پس اين‌ها نسبت به فهم مراد خداوند طريقت دارند، ولي عرضي به معناي مذکور نيستند؛ زيرا تغيير آن‌ها و جاي‌گزيني امور ديگر در اختيار ما نيست. بي‌شک، قرآن محصولي فرهنگي است و از جامعه و فرهنگ خود جدا نيست و به مستمعان خود توجه دارد؛ ولي استفاده کردن آن از فرهنگ و زبان يک جامعه، غير از تابعيت قرآن از آن فرهنگ است که برخي گمان کرده‌اند؛[2] و هم‌چنين اين ادعا با منشا الهي داشتن قرآن تعارضي ندارد.

بنابراين، قرآن هم منشا الهي دارد و هم خداوند متعال در نزول آن، روش‌هاي بشري (مانند: قواعد صرف و نحو و معاني و بيان و بديع) و برخي عناصر فرهنگي عصر و


[1] عبدالکريم سروش، بسط تجربه نبوي، ص 29-30

[2] کيان، شماره‌ي 54، گفت‌و‌گو با نصر حامد ابوزيد.

نام کتاب : گستره شريعت نویسنده : خسروپناه، عبدالحسین    جلد : 1  صفحه : 75
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست