نام کتاب : تبيين براهين اثبات خدا نویسنده : جوادی آملی، عبدالله جلد : 1 صفحه : 98
مي گيرد .
در بررسي مفهومي ، مي توان به مفاهيمي که از صاحبان کشف معصوم به
صورت نصّ صريح ، با سند و جهت قطعي وارد شده اند نيز استفاده کرد ، و اگر
آن دليل منقول ، فاقد يکي از عناصر سه گانه ياد شده باشد ؛ يعني از لحاظ
متن ، نص و صريح نباشد ، يا از لحاظ سند و صدور قطعي نباشد يا از لحاظ جهت
صدور يقيني نباشد ، هرگز معيار پيدايش يقين به محتواي نقل نخواهد بود .
« توزين شهودي » مکاشفات و مشهودات مشوب با موازين قسط ، نظير وقتي
است که در تمثّلي برزخي ، مسئله اي مطرح مي شود و انسان در همان موطن
برزخي ، مانند رؤيا يا حالت مَنامي به تأمل پرداخته و از صاحب بصري که بر
ادراک آن نائل آمده است، سؤال مي نمايد و او در همان مشاهده ، آن مطلب
پيچيده و مورد تأمل را آشکار و ظاهر مي نمايد ، به گونه اي که مجالي براي
ترديد در آن باقي نمي گذارد ، و « توزين مفهومي » نظير وقتي است که مکاشفه
به پايان رسيده و مفاهيمي از آن در ذهن باقي مانده ، و از آن پس ، آن
مفاهيم با موازين عقلي يا آيات قرآني و مأثورات وارد از پيامبر اکرم و
امامان معصوم عليهم السلام تطبيق شده ، و مورد بررسي قرار مي گيرد .
نفس و آگاهي حضوري به آن
علم هر کس به حقيقت نفس خود ، از جمله موارد علم حضوري است ؛
يعني واقعيت نفس چيزي از سنخ مفاهيم يا ماهيات نيست تا به وجود ذهني موجود
شده و با دانش حصولي فهميده شود ، بلکه مفهوم تنها مي تواند عهده دار حکايت
از آن باشد و ماهيت نيز امري است که به تبع هستي شخص ايجاد شده و به وساطت
ذهن در ظرف ادراک و آگاهي حصولي قرار مي گيرد و نظير مفاهيم ، حکايتي تبعي
و
نام کتاب : تبيين براهين اثبات خدا نویسنده : جوادی آملی، عبدالله جلد : 1 صفحه : 98