خداوند از اين طريق ، مي تواند محلّ شک و ترديد باشد ، زيرا استناد به واجب در صورتي تام خواهد بود که اوّلاً ، اصل عليت مورد اذعان بوده و معلول بودن حوادث ياد شده محرز باشد ، ثانياً همه راه هاي طبيعي و غير طبيعي که مي تواند به ايجاد آن ها منجر شود ، تصوير گردد و ثالثاً عليّت همه راه هاي تصوير شده به استثناي عليّت واجب تعالى ابطال شود .

طرح برهان به صورت ياد شده موجب شده است تا کساني که در اصل عليّت ترديد دارند و از فهم و تفسير عقلي آن عاجز هستند ، آن را مورد نقد قرار دهند ، چنان که بر فرض قبول عليّت ، چون راه هاي ديگري که در توجيه اين گونه حوادث مي تواند مؤثر باشد ، ابطال نشده اند ، برهان ياد شده همچنان نا تمام است .

حوادث غير عادي و غير منتظره اي که در محدوده جان آدمي رخ مي دهد ؛ مانند کشف دفعي مطالب علمي يا کسب ناگهاني فضيلت عملي که با بروز جاذبه هاي روحاني حاصل مي شود ، مي تواند در گذشته زندگي انسانِ برخوردار از چنين نعمت علمي يا عملي ريشه داشته باشد .

استاد علاّمه شعراني رضوان الله عليه مي فرمود : گاه انسان در اوايل تحصيل گفتاري را از استاد خود مي شنود يا در کتابي مي نگرد و آن را در گوشه ذهن خود بايگاني مي کند ، پس از بيست يا سي سال ، هنگامي که خود در کرسي تدريس نشست ، در طي بررسي هاي علمي ، ديگر بار آن مطلب شنيده يا خوانده شده ، در ذهن او ظاهر مي شود ؛ چنين کسي که از منشأ پيدايش آن مطلب غافل است ، گمان مي کند که مطلب مزبور از بارقه هاي ذهني خود اوست و مدّعي مي شود که « هذا ممّا لم يسبقني إليه أحد » ؛ اين مطلبي است که کسي در آن بر من پيشي نگرفته است ؛ نظير اين امر واقعيتي است که در کتاب مکاسب شيخ انصاري رحمه الله اتفاق افتاده است .