معمولا در قرآن كريم سعى در حساب و كتاب و جزاى معنوى استعمال مى شود . وقتى گفته شد( ليس للانسان الا ما سعى ) [1] . يعنى هيچ بهره يى انسان از نظر اجر و مزد معنوى ندارد . مگر همان مقدارى كه كوشش كرده است( . و ان سعيه سوف يرى ) [2] . در قيامت خود سعى اش ديده مى شود( . ثم يجزيه الجزاء الاوفى ) [3] . يا آن چه در سوره انبيا مى فرمايد( : فلا كفران سعيه ) [4] سعى او مكفور و پوشيده نيست , بلكه مكتوب است( . و انا له كاتبون ) [5] . اين جا مى فرمايد : سعى كافر كه در دنيا انجام شد وقتى به قيامت رسيده است آن را نمى بيند . آن كارى كه در دنيا و درباره دنيا كردند در عالم قيامت ديده نمى شود .

كافر وقتى كه سر از قبر برمى دارد هيچ عملى از اعمال خير خود را نمى بيند . اگر كارهاى خيرى كرد و فقط جنبه مادى داشت , بهره اش هم فقط مادى است , يعنى هدف براى شهرت و ماندن نام او در تاريخ و يا به اصطلاح براى خلق و امثال اين ها باشد . يا كافر به ميدان نبرد رفت و كشته شد , يا كمك هاى مادى كرد , چون براى خدا و قيامت نبوده و فقط در محدوده طبيعت و ماده بوده است و بس , فقط در همان طبيعت و ماده بهره مى برد . وقتى كه سر از قبر برداشت هيچ اثر از آثار خير خود را نمى بيند چون آن جا تن ضعيف و دل خسته مى خرند .

خلاص به چاك پيرهن نيست *** اين جا دل پاره مى پسندد

كارهاى بد چه از انسان مؤمن و چه از انسان كافر صادر بشود در