نظم خاص شبانه روزى و آسمان و زمين براى او آيه نيست . اگر كسى يك ايمان
تقليدى
صرف داشت , اهل جهان بينى نيست , او فقط تقواى عملى دارد , ولى از تقواى علمى
بهره اى نبرده است .
در اين آيه كريمه فرمود : نظم شبانه روز و آنچه را كه خداى سبحان در آسمان و
زمين آفريد , براى افرادى كه داراى تقواى علمى هستند يعنى اهل بينش هستند ,
خوب مى انديشند , و امور ياد شده را يكى پس از ديگرى ابتغاء لوجه الله فراهم
مى كنند , نشانه هاى خداست . اين تقواى علمى است كه از راه برهان يعنى علم
حصولى , به دست مى آيد .
معرفت شهودى , اساس تقواى برتر
مهمتر از برهان حصولى كه در اين آيه ياد شده است , علم شهودى است كه انسان
با معرفت نفس و از راه خودشناسى به معرفت خداى سبحان راه مى يابد , تقواى علم
شهودى را در آيه 18 سوره مباركه حشر بيان كرده است :
(
يا أيها الذين آمنوا اتقوا الله و لتنظر نفس ما قدمت لغد و اتقوا الله ,
إن الله خبير بما تعملون
)
كمتر آيه اى سراغ داريم كه در يك جمله كوتاه دو بار , دعوت به تقوا شده باشد
و اين دو بار به عنوان دو حد و مرز , يك امر متوسط را در بر مى گيرند , چون در
اين كريمه فرمود( :
يا أيها الذين آمنوا اتقوا الله
) بعد فرمود( :
و لتنظر نفس ما قدمت لغد
) بعد