فصل 2 در ابتناى قرآن و عرفان بر برهان است .

فصل 3 در اين كه هيچگاه جامعه انسانى از منطق و برهان بى نياز نيست .

فصل 4 در اين كه دين الهى و فلسفه الهى يكى است .

فصل 5 در اين كه اساس عين و علم بر تثليث است .

فصل 6 در معرفت نفس به بيان شارع و عارف و حكيم است .

فصل 7 در اين كه تنى چند از بزرگان دين و دانش معارف شريف عرفانى را برهانى كرده اند .

فصل 8 در استخراج موازين پنجگانه منطق از قرآن كريم است و در اين كه گفته هاى نبى همه رمز باشد به معقول آكنده .

فصل 9 در توهم مذمت منطق و فلسفه از زبان اهل عرفان و ديگران و جواب آن است .

فصل 10 در بيان طرق اقتناى معارف است .

مقدمه سخنى كوتاه در مكانت دانش ترازوست

تار و پود سرشت انسان بينش و كاوش است . برهان رهنماى عقل تا به سر منزل ايقان است . مقام محمود آدمى ادراك حقايق اشياء به نحو شهود است .

رستگارى هر كس به دانش شايسته و كردار بايسته است كه دو بال مرغ جانند و با اين دو بال تواند به اوج عزت خود پرواز كند . شايسته را از ناشايسته نور برهان تميز مى دهد و بايسته را از نابايسته منطق دليل .

ترازوى راستين سنجش درست از نادرست و محك سره از ناسره علم ميزان است و به تعبير شيرين و دلنشين ابن سينا در آغاز دانشنامه ( , علم منطق علم ترازوست ) لسان وحى محمدى ( ص ) كه زبانه هر ترازوست , فرمايد : فبشر عباد الذين يستمعون القول فيتبعون احسنه اولئك الذين هديهم الله و اولئك هم اولوا الالباب ( زمر 20 ) .