مرايا جمع مرآة است يعنى آينه . و چون چند اصل از اين علم در اقسام آينه ها و خواص آنها و فرق ميان آينه هاى مقعر و محدب و استوانه و مخروط و استفاده از آنها در صنايع است از اين جهت آن را علم مناظر و مرايا ناميدند .

و گاهى كلمه مرآة را چون اسم آلت است و واسطه رؤيت است , در مطلق اشياى واسطه در رؤيت چون آب صافى و نحو آن بكار مى برند .

مطالب مذكور را در نكته 992 هزار و يك نكته نيز آورده ايم . حال بدان كه هر يك از اختلاف منظر و انكسار نور را در طول و عرض كواكب تاثيرى بسزا است . بدوا در اختلاف منظر و زاويه اختلاف منظر گوييم كه : تاثير اختلاف منظر به حسب طول و عرض كوكب , در سفليين و به خصوص در قمر جارى است كه قوس اختلاف منظر در قمر تا نزديك به يك درجه بلكه تا به يك درجه و چهل و پنج دقيقه مى رسد . اما قوس اختلاف منظر در شمس زيادت بر سه دقيقه نمى شود لذا فرموده اند كه اختلاف منظر در كواكب تحت فلك شمس وقوع مى يابد . اما در فوق فلك شمس اختلاف منظر تحقق نمى يابد چه اين كه كره ارض را نسبت به وراى شمس قدر محسوس نيست به بيانى كه اينك دانسته مى شود .

بدان كه اشكال هندسى اعم از قسى مدارات كواكب , و از خطوط انصاف اقطار آنها , و از دوائر عظام , نسبت به مركز كره ارض ترسيم و محاسبه مى شوند كه وجه آن با در نظر گرفتن مطالب دروس گذشته و به خصوص درس سوم , پوشيده نيست . مثلا مى خواهيم ارتفاع قمر را در وقتى خاص تحصيل كنيم , ما كه در سطح ارض قمر را مى بينيم آن نقطه مستقر ما در سطح ارض مركز دائره ارتفاع نيست , بلكه مركز آن مركز زمين است كه از دوائر عظام فلكى است چنان كه در درس بيست و هفتم گفته آمد . مثلا در شكل چهلم ( ش 40 ) ا مركز زمين , و ب موضع ناظر در سطح زمين , و ح ماه . و چون از موضع ناظر دائره ارتفاع قمر را رسم كنيم شعاع اين دائره كه نصف قطر آنست خط ا ح خواهد بود كه ا مركز دائره ارتفاع نيز هست , نه خط ب ح و از ا تا ب به مقدار نصف قطر ارض