نام کتاب : دروس هيئت و ديگر رشته هاي رياضي نویسنده : حسن زاده آملي، حسن جلد : 1 صفحه : 256
به حسب ظاهر , وسط اقليم اول به قول غير جمهور بايد از قبيل وجه اخير باشد ,
بدين معنى كه آبادانى و جمعيت مردم از اول خط استواء تا وسط اقليم اول بنابر
راى جمهور كه هر دو فريق بدان اتفاق دارند , بنابر تقريب معادل آبادانى و جمعيت
با نيمه دوم اقليم اول بوده باشد . يعنى آبادى و جمعيت ارض به عرض 37 16 كه
تا منتصف اقليم اول است , به تقريب برابر با جمعيت و آبادى با نيمه دوم
اقليم اول است كه درجات عرض اين نيمه يعنى از منتصف تا منتهى 50 3 مى باشد .
پس خلاصه اين كه وسط ياد شده بدين معنى است كه جمعيت و آبادانى عرض 37 16 با
جمعيت و آبادانى عرض 50 3 بتقريب معادل
يكديگرند .
مخفى نماند كه چون زمين كروى است , اقليم اول به تقسيم جمهور نيز در طول
بيشتر از اقليم دوم است , و همچنين دوم از سوم , و سوم از چهارم و هكذا تا اقليم
هفتم كه آن از همه كوتاه تر است , طول اقليم اول را چهار هزار فرسخ گفته اند ,
و طول آخر هفتم را هزار و ششصد و بيست فرسخ . بحث تحقيقى آن به تفصيل در بيان
مسافت درجات اطوال بلاد در پيش است , و همچنين تبديل درجات به فراسخ از طول
و عرض بلاد . و نيز ناگفته نماند كه در فرانسه كلمه اقليم به صورتClimaux كه
تلفظ آن كليما و قليما است به معنى آب و هوا و ناحيه و اقليم به مفاد سرزمين
بطور مطلق بكار مى رود .
نام کتاب : دروس هيئت و ديگر رشته هاي رياضي نویسنده : حسن زاده آملي، حسن جلد : 1 صفحه : 256