تبصره :

آگاهى به معنى اقليم براى ما لازم بود كه در تفاسير و اخبار و جوامع روائى و ديگر نوشته هاى ارباب قلم به تازى و پارسى به نظم و نثر , اقليم و هفت اقليم زمين را بسيار بكار برده اند , و اكنون بحمدالله تعالى به معنى اقليم خواه اقليم رؤيت سماوى , و خواه اقليم و هفت اقليم زمينى , و خواه به اطلاق اقليم بر اقليم بر عالم مثال مطلق آگاهى يافته ايم , و تعريف آنها را دانسته ايم , و هر يك را از ديگرى به خوبى تميز داده ايم , اينكه در اين تبصره هدف ما دو مطلب است كه در پيرامون موضوع اقليم پيش آورده ايم :

مطلب اول اين كه :

بحث از اقليم در حقيقت , با علم مسالك و ممالك كه فن جغرافيا است مناسب است , و بايد در كتب مربوط بدان علم عنوان شود , و لكن در