دانسته ايم كه مبدأ عرض بلد خواه شمالى و خواه جنوبى , دائره استواى ارضى است كه به خط استواء اشتهار دارد , و در سطح خط استوارى سماوى اعنى دائره معدل النهار واقع است . و چون معدل النهار و دائره استواى ارضى در يك سطح اند , و عرض بلد , اقصر قوسى از دائره نصف النهار محصور ميان سمت الراس و معدل النهار , يا محصور ميان قطب معدل النهار و دائره افق است , لذا دوائر نصف النهار را بر روى كره هاى مصنوعى ارضى فرض و ترسيم كرده اند كه محل توقف شخص , و يا مركز قاعده شخص بر روى دوائر نصف نهار كره مصنوعه ارضى , به منزلت سمت راس شخص يا شاخص است زيرا كه در محاذاه آنست .

اينك به اجمال گوييم : طول بلد , فاصله آن تا مبدأ طول است , خواه شرقى مبدأ طول باشد و خواه غربى آن . و به تعريف اساسى تر و فنى تر : طول بلد قوسى از دائره معدل النهار محصور ميان دائره نصف نهار مبدء طول , و دائره نصف نهار نقطه مفروض است .

و ان شئت قلت : طول بلد قوسى از دائره استواء خواه دائره استواى سماوى كه معدل النهار است , و خواه دائره استواى ارضى كه خط استواء است محصور ميان دائره نصف النهار مبداء طول , و دائره نصف النهار بلد مفروض است .

مثلا : در شكل هفدهم ( ش 17 ) ا ب ح د معدل النهار كه دائره استواى سماوى است , و يا دائره استواى ارضى كه خط استواء مشهور است بر قطب ه , و و مبدء طول بلد , و هر يك از ر , ح , ط بلاد كه ح در عرض با مبدء طول برابر است , و عرض ر از عرض آن كمتر , و عرض ط از عرض مبدء طول بيشتر است . و ح ه ى دائره نصف النهار مبدء طول , و ب ه ك دائره نصف النهار سه موضع مفروض ر , ح , ط پس قوس ب ح طول بلد مواضع سه گانه است , و