responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : دروس هيئت و ديگر رشته هاي رياضي نویسنده : حسن زاده آملي، حسن    جلد : 1  صفحه : 122
جز اين كه قبلى , بدين بيان روشنتر ميشود .

مثلا : بربرا , اصغر ارتفاعات شمس در جهت قطب ظاهر يعنى ارتفاع منقلب صيفى 77 درجه است , پس تمام آن كه بقدر فاصله منقلب صيفى از سمت راس برابر است 13 درجه است , و چون اين تمام ارتفاع منقلب را از ميل كلى بكاهيم عرض برابر با 1025 خواهد بود . ( 25 10 ‌ 13 - 25 23 و 13 ‌ 77 90 ) .

قوله( : و جهت عرض , جهتى بود كه ظل آن اطول باشد) هر گاه شمس بر قطب ظاهر افق بود يعنى به سمت راس رسد , شاخص را در آن هنگام ظل نبود , و چون از سمت راس زايل شود يعنى مايل شود , ظل حادث گردد , و هر چه ارتفاع شمس كم گردد , امتداد ظل فزونى يابد تا آنگاه كه شمس بدائره افق رسد , ظل شاخص بغايت طول بود , و دانسته ايم كه همواره جهت راس ظل در خلاف جهت شمس است يعنى اگر شمس شرقى است جهت راس ظل شاخص غربى است و بالعكس , و اگر جنوبى است شمالى است و بالعكس , حال گوييم در مثال مذكور يافته ايم و ديده ايم كه هر گاه شمس در منقلب صيفى بود فاصله آن از سمت راس بربرا برابر با 13 درجه است , و جهت راس ظل جنوبى است , و هر گاه در منقلب شتوى بوده باشد , فاصله آن تا سمت راس بربرا 50 33 است و جهت راس ظل شمالى است و امتداد آن اطول از ظل اول است زيرا كه ارتفاع شمس اقصر از ارتفاع در منقلب ديگر است , پس عرض بربرا شمالى است , و درست آمد كه جهت عرض جهتى بود كه ظل آن اطول باشد .

قوله( : و اگر بلد ذات ظل دائر باشد) . . . از درس 32 تا خود درس 35 , در تقسيم هفتگانه آفاق دانسته ايم كه اقسام پنجم و ششم و هفتم يعنى آفاقى كه عرض آنها بقدر تمام ميل كلى , و يا زائد بر آن و كمتر از ربع , و يا ربع دور است ذات ظل دائرند . پس اگر آفاق ذات ظل دائر باشند , چون ميل كلى را از اعظم ارتفاعات شمس بكاهند ارتفاع معدل النهار كه تمام عرض بلد است حاصل شود به همان بيانى كه در آفاق ذات ظل واحد گفته ايم . و اگر كاستن صورت نپذيرد يعنى اعظم ارتفاعات همان ميل كلى بود , معلوم است كه عرض بربع رسيده

نام کتاب : دروس هيئت و ديگر رشته هاي رياضي نویسنده : حسن زاده آملي، حسن    جلد : 1  صفحه : 122
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست