نام کتاب : مباني نظري تجربه ديني نویسنده : الشیرواني، علی جلد : 1 صفحه : 63
ضعف وجود و عجز و ناتوانى خود را عميقتر ادراك خواهد كرد. در
تعابير الاهياتى مسيحيت، اين احساس درونى، كه در تجربه مينوى متبلور
مىگردد، در قالب گناه اوّليه بيان شده است.[1]
اين جنبه امر مينوى، كه با الفاظى مانند مقدس،[2] قادش [3] يا
سنكتس[4] به آن اشارهمىشود، مقوله مينوى ارزش است، و به بيانى ديگر،
همان امر قدسى[5] منهاى عناصر عقلانى آن است. اتو بر تمايز ميان مقوله مركب
Holy، كه عناصر عقلانى و غيرعقلانى را توأمان در بردارد، و مقوله كاملاً
غيرعقلانى مقدس[6] تأكيد دارد و از آنجا كه ريشه اصلىِ آموزه گناه اوّليه،
كه به پست و بىارزش ديدن خود بازمىگردد، بازتابى از مقدس در تجربه مينوى
انسان است، گناه اوّليه مفهومى فراتر از خطاى اخلاقى يا عصيانحقوقى و حتى
نافرمانى از حكم خداوند را مىيابد. اين اعتراف اشعياء نبى كه «واى بر من
كه هلاك شدهام؛ زيرا مرد ناپاك لب هستم و در ميان قوم ناپاك لب ساكنم.[7]
بهگفته اتو سخنى برآمده از يك احساس خاص است كه انسان در مواجهه
با ارزش متعالى نومن، خود را موجودى پست و بىارزش تلقى مىكند. اين سخن،
فارغ و مقدم بر هرگونه نظام الاهياتى و آموزه رسمى بيان شده است.[8] جنبه
اخلاقى گناه اوّليه نه عنصر اصلى آن است و نه عنصر مميز آن. احساس اين
گناه، بدون جنبه اخلاقى آن و حتى درجايى كه مفهوم خدا بهطور واضح شكل
نگرفته، مىتواند وجود داشته باشد. اعتقاد به گناه اوّليه، نزد مسيحيان
براى تأكيد بر همين جنبه هيچ بودن انسان و احتياج او به لطف و رحمت الهى
است.
[1] اتو در فصل هشتم مفهوم امر قدسى، تحت عنوان «امر قدسى به عنوان يك مقوله ارزش: گناه و كفاره» در اين باره سخنمىگويد.