عالم ‌ ب 356

منصور ‌ حسين بن منصور حلاج عارف معروف قرن چهارم هجرى كه به سبب تعليمات بدعت آميز او را به قتل رساندند و اتهامش اين بود كه در حال جذبه فرياد «انا الحق» بر مى آورد (ف - م).

مست ‌ حالتى كه عارف از خود بيخود مى شود و به فناى مطلق مى رسد.

مخمور ‌ خمار آلوده، كسى كه از نوشيدن خمر مست گرديده (ف - م) ، اين نيز حالت بيخودى است اما پايين تر از مقام فنا است.

تمام ذرّات و موجودات عالم همچون منصور حلاّج از شراب عشق الهى مست و مدهوش اند و از خود بيخود گشته، «انا الحق» مى گويند و به طريقى حقايق پوشيده و اسرار نهفته را آشكار مى كنند.

تسبيح ‌ سبحان اللّه گفتن و تنزيه حق.

تهليل ‌ لاا اله الاّ الله گفتن

قايم ‌ ايستاده، پا بر جا، استوار

تمام ذرّات و موجودات عالم پيوسته در حال تسبيح و تهليل خداوند مى باشند و همه به اين معنى اعتقاد و ايمان داشته و در باور خود استوار مى باشند. ﴿و ان من شىء الاّ يسبّح بحمده ولكن لا تفقهون تسبيحهم﴾[1]