قواى مدركه كه در بيت 318 از آن ها نام برده شد و ديگرى قواى متحرّكه كه خود دو قسم مى شود، يكى آنكه سعى در جذب سود و منفعت انسان دارد و آن، قوه شهوى است. و ديگر آنكه سعى در دفع ضررها دارد و آن قوه غضبى است.

بنابراين بعد از اينكه قواى مدركه انسان مرتّب شد قوه غضب و شهوت در انسان براى دفع ناملايمات و جذب منافع به وجود مى آيد.

و از دو قوه غضبى و شهوى صفات پست و ذميمه حرص و بخل و نخوت در وجود آدمى پيدا مى شود.

ذميمه ‌ زشت و ناپسند

دَد ‌ حيوان وحشى

ديو ‌ شيطان

بهيمه ‌ چهار پا

چون قوه غصبى و شهوى در انسان بر نفس ناطقه كه امتياز انسان بر حيوانات است، غالب شوند، هر آينه صفات ذميمه و افعال قبيحه كه بالقوه در نهاد انسان پوشيده و پنهان بود به فعل درآمده و به واسطه اين صفات توجه به عالم مادى مى كند و به دنبال لذات نفسانى و شهوات جسمانى مى رود و تمام صفات ذميمه كه خاص حيوانات است در او ظاهر مى گردد و در اين مرتبه به تحقيق از حيوان و شيطان و چهار پا نيز بدتر و پست تر مى گردد. همان طور كه در قرآن نيز آمده است ﴿اولئك كالانعام بل هم اضلّ﴾[1] يعنى آنها مانند چهار پايانند بلكه گمراه ترند.