سؤال 1562: مردى با يكى از محارم نسبى خويش عنفا زنا كرده
است، آيا طفل حاصله نسبت به مادر ولد شبهه حساب مىشود يا خير؟ مستندا ذكر
فرماييد.
جواب: قدر متيقن از ولد شبهه موردى است كه وطى به ظن حلال
بودن انجام شود و در مكرهه مسلّما حد جارى نمىشود. و اما اينكه ولد ولد شبهه باشد
مشكل است. همانگونه كه در تفصيل الشريعة، كتاب الحدود، ص 28، ملاك در شبهه بودن را
ظن به اباحه وطى بيان كردهام و نيز در صفحه 9 بيان شده كه اكراه بر زنا عنوان و
حقيقت زنا را مرتفع نمىكند. و نيز ظاهر جواهر الكلام ج 41، ص 258، اين است كه
اختيار، شرط در حد است، نه در تحقق زنا. و نيز در ج 31، ص 248 فرموده: لو اشتبهت
عليه اجنبية، فظنها زوجته فوطئها، لحق به الولد. و در ج 29، ص 243 قريب به همين
مطلب را فرموده است. و در تحرير الوسيله مسأله 4، احكام اولاد فرموده: الوطء بشبهة
كما اذا وطأ اجنبية بظن انها زوجته. در منهاج، ج 2، مسأله 1376 فرموده است: المراد
بوطء الشبهة الوطء غير المستحق مع بناء الواطى على استحقاقه له. الخ.
خلاصه از مجموع كلمات گذشته و ظاهر روايات وارده در كتاب
حدود كه حد را از مكرهه اسقاط كرده است، معلوم مىشود كه در صورت علم به حرمت،
شبهه نيست. و فقط حدّ ساقط است. بلى در جواهر ج 41، ص 267 از مبسوط نقل كرده: اذا
استكره امرأة على الزنا. فلا حدّ عليها، لأنها ليست بزانية و عليه الحد، لأنه زان.
و نيز صاحب جواهر رحمه اللّه در همين جلد ص 268 فرموده است: و اما لحوق الأولاد فقد
يقضى به ايضا بعض ما سمعته من تعريف الشبهة، و قاعدة اللحوق بأشرف الأبوين، فى ما
لو فرض الإكراه فى احدهما دون الآخر و غير ذلك. فيكون شبهة شرعا. و ان كان لم
يحضرنى الآن من النصوص المعتبرة ما يدل عليه بالخصوص.
بنابراين حكم به ولد زنا كردن طفل در مورد سؤال مشكل است. و
حكم به ولد شبهه كردن او اشكل است. و در اين جهت فرقى بين محارم و غير محارم بنظر
نرسيد.