گرديده كه از جدا كردن اعضاى بدن مسلمان محتضر به جاى فرد مبتلا به مرگ مغزى استفتا گردد، كه در نتيجه با جواب منفى نيز مواجه گشته است. [1]

4. مرگ مغزى و اوتانازى‌

واژه «اوتانازى» يا «آتانازى» [2] در فرهنگ‌هاى انگليسى به فارسى به معناى مرگ آسان، قتل مشفقانه يا قتل از روى ترحم، و كشتن آرام و بدون درد كسى است كه دچار مرضى سخت و غير قابل درمان شده است. [3] معادل اين واژه، در قاموس انگليسى به عربى نيز «القتل الرّحيم» ذكر شده است. [4]

اين واژه، گرچه در ابتدا با مسائل پزشكى، اخلاق پزشكى و درمان بيماران ارتباطى نداشت، ولى امروزه، با مفهوم بيماركشى پزشكى، تسريع در مرگ يا اهدا مرگ به بيمارى كه دچار درد و رنج زيادى است، وارد علم پزشكى شده و به مثابه يكى از مباحث مهم در اخلاق پزشكى مطرح گرديده است. [5]

«مرگ مغزى» در برخى از تك‌نگارى‌ها كه در اين زمينه وجود دارد، به عنوان يكى از انواع اوتانازى شمرده شده و با اين پيش فرض، در مورد آن داورى شده است. از اين رو، اين پرسش مطرح است كه چه رابطه‌اى ميان اين دو مقوله وجود دارد و آيا اساساً، حكم و موضوع اوتانازى، در قلمرو مرگ مغزى وارد مى‌باشد يا خير؟

پاسخ اين سؤال، رهين بازگفت انواع اوتانازى و يادآورى مراحل حيات انسانى است.

[1]. سيد محمدرضا گلپايگانى، مجمع المسائل، چاپ چهارم، (قم: دار القران الكريم، 1372)، ج 1، ص 48.

[2].Eu Thanasia.

[3]. رك: آريان‌پور كاشانى، منوچهر، فرهنگ پيشرو آريان، چاپ اول، (تهران: نشر الكترونيكى و اطلاع‌رسانى جهان رايانه، 1380)، ج 2، ص 1793؛ عباس آريان‌پور كاشانى و منوچهر آريان‌پور كاشانى، فرهنگ جيبى انگليسى به فارسى، چاپ پانزدهم، (تهران: اميركبير، 1377)، ص 221.

[4]. رك: منير بعلبكى، المورد الاكبر، چاپ اول، (بيروت: دار العلم للملايين، 2005)، ص 677.

[5]. رك: خدابخش كرمى، اوتانازى مرگ آسان و راحت، چاپ اول، (تهران: نشر معارف، 1381)، ص 17.