دست، قرنيه چشم و ... را در مقابل وجه يا مجاناً بديگرى پيوند زنند؟

ج: جائز نيست. و الله العالم. [1]

8) حضرت آيت الله العظمى نورى همدانى (حفظه الله)

س: آيا از فردى كه در حال مرگ مغزى است و از نظر پزشكى، امكان برگشت وى وجود ندارد، مى‌توان عضوى از آن را براى پيوند خارج كرد؟ خصوصاً با توجه به اينكه پس از سردى بدن آن گونه كه در شرع مطرح است، ديگر قابليت قلب از دست رفته و براى پيوند فايده‌اى نخواهد داشت. سؤال اين است كه در چنين شرايطى آيا مى‌توان قلب فرد را برداشته و به يك انسانى كه نيازمند است پيوند زد؟

ج: در اينجا چند مسئله وجود دارد و لازم است تا يك به يك بررسى شود:

مسئله اول اين است كه آيا مرگ مغزى به چه چيز تحقق پيدا مى‌كند؟ آيا با از كار افتادن قلب، مرگ محقق مى‌شود؟ ممكن است كه فعاليت مغز از كار بيفتد ولى قلب باز هم چند لحظه به تپش خود ادامه دهد. در اسلام نيز غسل مس ميت آن وقت لازم است كه بدن سرد شود، هر چند موت قبلًا محقق شده است؛ زيرا اسلام براى تسهيل بيشتر مقرر داشته است تا زمانى كه بدن گرم است، اگر كسى به بدن ميت دست بزند غسل به گردنش نيايد؛ چون بايد محتضر را رو به قبله نمايند و چشمانش را ببندند و آن حالت، حالتى است كه نبايد به علت عدم مس ميت همگى كنار بروند. اما اين مسئله، معنايش اين نيست كه تا بدن سرد نشده، فرد نمرده است، بلكه همين كه روح از بدن خارج شد، فرد مرده است. اينكه‌

[1]. لطف الله صافى گلپايگانى، استفتاءات پزشكى، چاپ اول، (قم: دار القرآن الكريم، 1415 ق)، ص 55.