س: علاقمند هستم اعضاى خود را هديه كرده و از بدن من بعد از مردنم استفاده شود و تمايل خود را هم به اطلاع مسئولين رسانده‌ام. آنان نيز از من خواسته‌اند كه آن را در وصيتنامه خود نوشته و ورثه را هم از خواست خود آگاه كنم، آيا چنين حقّى را دارم؟

ج: استفاده از اعضاى ميت براى پيوند به بدن شخص ديگر براى نجات جان او يا درمان بيمارى وى اشكال ندارد و وصيت به اين مطالب هم مانعى ندارد مگر در اعضايى كه برداشتن آنها از بدن ميت، موجب صدق عنوان مثله باشد و يا عرفاً هتك حرمت ميت محسوب شود. [1]

6) حضرت آيت الله العظمى مكارم شيرازى (حفظه الله)

س: درباره مرگ مغزى كراراً سؤالى كرده‌ايم و جواب فرموديد. اجازه دهيد آن را به صورت كلّى‌تر مطرح كنيم: در مورد مرگ مغزى، كه مغز از كار افتاده و تنها دستگاههاى حياتى نباتى كار مى‌كند، و هيچ اميدى به بازگشت چنين كسى به حيات حيوانى و انسانى نيست، احكام مختلفى در زمينه مسائل گوناگون حقوقى و مالى و پزشكى تصوّر مى‌شود. لطفاً شرح جامعى درباره تمام اين مسائل هرچند به صورت فشرده بيان فرماييد؟

ج: با توجّه به اينكه پزشكان تصريح مى‌كنند اين گونه افراد مانند شخصى هستند كه مغز او بكلّى متلاشى شده، و يا سر از تن او جدا كرده‌اند، كه با كمك وسايل تنفّس مصنوعى و تغذيه، ممكن است تا مدّتى به حيات نباتى او ادامه داد، يك انسان زنده محسوب نمى‌شوند، در عين حال يك انسان كاملًا مرده هم نيستند. بنابراين، در احكام مربوط به حيات و مرگ بايد تفصيل داده شود. مثلًا احكام‌

[1]. سيد على حسينى خامنه‌اى، أجوبة الاستفتاءات، چاپ اول، (قم: دفتر معظم له، 1424 ق)، ص 287.