قرار مى‌دهد. در حال حاضر، مهم‌ترين منبع تدارك عضو در غالب كشورهاى جهان، مردگان مغزى هستند. بر اساس برخى از آمارها، در ايران سالانه 2500 تا 4000 نفر پس از مرگ مغزى فوت مى‌كنند. اين در حالى است كه همه افراد مصدوم به مرگ مغزى، در دسترس بيمارستان‌هاى پيوند اعضا قرار ندارند. از همان افراد موجود نيز بايد عده‌اى را به خاطر سن، شرايط جسمى و پاره‌اى بيمارى‌هاى گوناگون، خارج ساخت. [1]

گزيده سخن آنكه تقاضا براى دريافت اعضاى پيوندى بيش‌از مقدار موجود است. به عنوان مثال، در سال 1990 م تنها درامريكا 18591 نفر به پيوند كليه نياز داشتند كه تنها نيمى از آنها كليه دريافت كردند. از 40959 نفر بيمار نيازمند قلب پيوندى نيز، تنها از هر بيست نفر يك نفر قلب دريافت كرده است. [2]

به هر روى، اعضايى كه در صورت سلامت و دارا بودن شرايط، مى‌توانند از بدن مردگان‌مغزى برداشت گردد، عبارتند از: كليه، كبد، ريه، قلب، پانكراس‌ [3] و مغز استخوان. البته برداشت قرنيه و برخى از بافت‌ها مانند پوست، از مردگان حقيقى نيز ممكن است.

از اين روى، بايد با ديدى وسيع و با درنظر گرفتن شرايط حاضر (مبتلابهِ بودن اين موضوع) چالش‌ها و پرسش‌هاى مطرح در اين زمينه را پاسخ‌گو بود. بنابراين، مسائل و فروعات ذيل، در چند گفتار قابل بررسى است:

\* رابطه انسان با نفس خويش و حدود و ثغور تصرف در آن.

\* مشخّصه‌هاى تجويز پيوند اعضا و تشريح جسد، (نقش اضطرار، اذن حاكم شرع، وصيت و اذن اولياء ميت در برداشت عضو از مردگان مغزى) و نقد سندانگارى برخى از دليل‌نماهاى شايع در جواز پيوند اعضا.

[1]. محمود عباسى، پيشين، ص 51- 50.

[2]. همان، ص 9.

[3].Pancreas.