كند، و همين طور در عكس آن. [1] پرسش 4: آيا افراد خنثى مى‌توانند تغيير جنسيت بدهند؟ يعنى به زن يا مرد تبديل شوند؟

پاسخ: بلى، اين افراد مى‌توانند با عمل جراحى خود را تبديل به زن يا مرد كنند. و بعد از اين‌كه با عمل جراحى جنس معين شد، تمام احكام آن جنس را خواهند داشت و مى‌توانند با ديگرى ازدواج كنند. [2] پرسش 5: الف) آيا زنان بدون رحم فاقد تخمدان يا با تخمدان معيوب يا دو جنسى‌ها و مردانى كه قبلا زن بوده‌اند و با تغيير جنسيت به مرد تبديل شده‌اند كه همگى آن‌ها حامله شدنشان محال است. در نگه داشتن عدّه آيا به دختران قبل از بلوغ (غير مدخوله) و يائسه ملحق مى‌شوند؟

ب) آيا چنين زنانى مى‌توانند به عقد نكاح كسى درآيند؟

ج) آيا نفق سپرى شدن عدّه به آنها تعلق مى‌گيرد؟ و آيا طلاق چنين زن هايى باين است يا رجعى؟ و اصولًا بفرماييد آيا اصل در طلاق باين است يا رجعى؟ يا اين‌كه اصلًا جاى تأسيس اصل نيست؟

پاسخ‌ الف) خير، بلكه بايد عدّه كامل نگه دارند.

ب) بعد از طلاق از شوهر اول و گذشت عدّه مانعى ندارد.

ج) بلى در طلاق رجعى استحقاق نفقه ايام عدّه را دارند. اصل در طلاق رجعى است. 10/ 5/ 80. [3] پرسش 6: ما رأيكم فى تغيير الجنسى عند ما يحس الشخص احاسيس جنس المخالف مع أنه فى الحقيق تنقيص فى الجنسى؟

[1]. اخذ شده از مركز رايانه دفتر ايشان.

[2]. محمد فاضل لنكرانى، جامع المسائل، استفتاءآت، ج 2، ص 376.

[3]. مركز تحقيقات فقهى قو قضائيه، مجموعه آراى فقهى قضايى در امور حقوقى، ج 3 (نكاح 1)، ص 50- 53؛ همو، گنجينه آراى فقهى قضايى، پاسخ سؤال 5751.