«زياده‌روى در ملامت و سرزنش كودك باعث لجاجت مى‌شود». [1] حضرت زياده‌روى در ملامت و سرزنش را جايز نمى‌دانند تا چه رسد به زياده‌روى در تنبيه بدنى كه به طريق اولى جايز نخواهد بود. حتّى اميرمؤمنان (ع) ياد آور شده است كه در صورت احساس پشيمانى، نبايد شخص را به ياد اشتباه و گناهش انداخت و به تكرار و عذرخواهى واداشت. آن حضرت فرموده‌اند:

«تكرار نمودن عذرخواهى، به يادِ گناه انداختن است». [2] از همه مهم‌تر، اين نكته است كه اگر در مواردى به تنبيه نياز شد، مؤدِّب بايد موقعيت سنّى و توانايى جسمى و روانى كودك را مورد توجّه قرار دهد؛ زيرا، درجه‌ى تحمّل درد و مقاومت در كودكان يكسان نيست و كودكان خردسال ممكن است آسيب روانى پيدا كنند. علاوه آن‌كه واكنش كودكان در برابر تنبيه بدنى، از جهات رشد يكسان نيست؛ به عنوان مثال، كودكان باهوش اگر تنبيه شوند، بيش از افراد كم هوش آسيب مى‌بينند. [3] و در صورت آسيب ديدن كودك، تنبيه كننده ضامن خواهد بود و بايستى ديه بپردازد؛ همان‌گونه كه در خلال مباحث مربوط به تنبيه بيان شد؛ و همه‌ى فقها بر اين نظر اتّفاق دارند كه تنبيه بدنى نبايد موجب سرخ و يا كبود شدن بدن كودك شود؛ كه در اين صورت بايد ديه پرداخته شود، حتّى اگر تنبيه كننده، پدر يا جدّ پدرى كودك باشد.

بنابراين، به نظر مى‌رسد والدين به جاى تنبيه بدنى، تقبيح و نارضايتى خود را بدون اين‌كه به شخصيت فرزندشان حمله كرده باشند، نشان دهند؛ به آن‌ها فرصت دهند كه اشتباه خود را جبران كنند؛ علاوه بر اين‌كه راه جبران خطا را نيز به بچه‌ها

[1]. محمّد باقر مجلسى، بحارالانوار، ج 74، صص 212 و 230؛ «الإفراط فى الملامة يشبّ نيران اللجاجة».

[2]. «إعادة الإعتذار تذكير بالذنب»؛ على بن محمّد ليثى واسطى، عيون الحكم و المواعظ، ص 71؛ محمّد خوانسارى، شرح غرر الحكم و درر الكلم، ج 1، ص 374.

[3]. سيد جواد حسنى، بررسى تحليلى تنبيه از منظر روايى، فقهى و روانشناسى، ص 59.