نام کتاب : تنبيه بدنى كودكان نویسنده : حسينى خواه، سيدجواد جلد : 1 صفحه : 247
صورتى است كه كودك با آگاهى از ناپسندى عملش، آن را تكرار
كند. زيرا، اصل بر اين است كه در صورت امكان، خلافِ كودك- به خاطر كودكىاش-
ناديده انگاشته شود. نقل شده است مردى خدمت پيامبر اكرم (ص) آمد و عرض كرد:
خانوادهام عصيان و نافرمانى مىكنند، چگونه آنان را تنبيه كنم؟ حضرت فرمود: «آنها
را ببخش». آن شخص براى بار دوم و سوم سؤال خود را تكرار كرد و حضرت نيز همان پاسخ
را فرمودند. تا اينكه در مرتبهى چهارم، پيامبر اسلام (ص) مىگويد: اگر [چارهاى
جز تنبيه نبود و] تنبيه كردى، به اندازهى جرم و گناهشان آنها را تنبيه كن [و
فراتر مرو]؛ و از صورت بپرهيز.
[1] نكتهاى كه از اين حديث استفاده مىشود، اين
است كه بايستى از زدن به جاهاى حسّاس بدن كودك، مثل سر و صورت پرهيز كرد.
نكتهى مهم ديگر- با توجّه به اينكه تنبيه به عنوان يك
عامل بازدارنده صورت مىپذيرد و به عنوان يك روش تربيتى اوّلى نيست كه در تمام
حالات و موقعيتها بتوان از آن استفاده كرد و نتيجهى مطلوب گرفت،- اين است كه
تنبيه بايستى گاه به گاه و به صورت استثنايى انجام گيرد تا نتيجهبخش باشد؛ زيرا،
اگر تنبيه به صورت عادت درآيد، به تدريج كودك با آن مأنوس شده و به آن خو مىگيرد.
و در اين صورت، ديگر اثرى نخواهد داشت.
امير مؤمنان على (ع) در اين زمينه مىفرمايد:
[1]. نورالدين على
بن ابىبكر هيثمى، مجمع الزوائد و منبع الفوائد، ج 8، ص 106؛ ابن اثير جزرى، أسد
الغابة فى معرفة الصحابة، ج 1، ص 282؛ «روى معاوية بن صالح عن أسد بن وداعة عن رجل
يقال له جزء- جزى- قال: يا رسول الله إنّ أهلى يعصونى فبم أعاقبهم؟ قال: تغفر. ثمّ
عاد الثانية، حتّى قالها ثلاثاً، فقال: تغفر؛ قال: فإن عاقبت فعاقب بقدر الذنب
واتّق الوجه».
نام کتاب : تنبيه بدنى كودكان نویسنده : حسينى خواه، سيدجواد جلد : 1 صفحه : 247