responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : فرهنگ اصطلاحات منطقى نویسنده : خوانساری، محمد    جلد : 0  صفحه : 8

بدرستى ميسر نيست. همچنانكه هركس بخواهد به هندسه بپردازد بايد مفهومى كاملا روشن از قائمه و حادّه و منفرجه و مثلّث و رأس و قاعده و ارتفاع و مربع و مستطيل و لوزى و ذوزنقه و دايره و بيضى و قطر و شعاع و وتر و استوانه و مخروط و هرم و منشور و جز آن داشته باشد، اهل فلسفه نيز بايد با وقوف كامل از معنى صريح و قاطع تعبيرات منطقى به فلسفه بپردازند. و الّا بدون اين علم آلى تحصيل آن علم اصالى امكان‌پذير نخواهد بود.

همه كتابهائى كه متضمن يك دوره فلسفه است با منطق آغاز مى‌يابد، چنانكه از شفا و نجات و اشارات و دانشنامه شيخ و التّحصيل بهمنيار گرفته تا منظومه سبزوارى همه با منطق ابتدا شده است.

هيچ يك از طلاب قديم بدون ممارست كافى در منطق به درس فلسفه حاضر نمى‌شده‌اند و اگر هم احيانا به تفنن در جلسه‌هاى درس حضور مى‌يافته‌اند طرفى نمى‌بسته‌اند. ابتدا منطق فارسى كبرى و حاشيه ملا عبد اللّه و شرح شمسيّه و منطق منظومه را در نزد استاد مى‌خواندند و آنگاه به درس فلسفه مى‌رفتند. و اگر طبع جوينده آنها بدين مايه از منطق خرسند نمى‌آمد، منطق شفا و شرح مطالع را نيز به دقت تحصيل مى‌كردند.

گذشته از فلسفه، روان‌شناسى، و آموزش و پرورش، و زبان‌شناسى، و دستور زبان، و روش تحقيق در علوم، و بسيارى از علوم ديگر همه كم‌وبيش با اين اصطلاحات سروكار دارند. در نثر و نظم فارسى نيز تعبيرات منطقى كم نيست.

بنابراين هركس بخواهد در اين زمينه‌ها سرى در بين سرها درآورد، بايد از فنّ منطق بى‌بهره نباشد، و دست‌كم معنى اصطلاحات بسيار متداول منطق را با معرفتى صريح بداند. مثلا با تعبيرات ذيل بيگانه نباشد:

ذاتى و عرضى، جوهر و عرض، اجتماع و ارتفاع، نوع، جنس، ماهيّت، حقيقت، اعمّ، اخصّ، ادراك، تصوّر و تصديق، تصديق بلا تصور، موضوع و محمول، حدّ و رسم، تعريف جامع و مانع، تناقض و تضادّ، استدلال، قياس و استقراء، صغرى و كبرى، برهان و مقدمات برهانى، علوم متعارفه، اصول موضوعه، ذهن، علم، فكر، فهم، حدس، شكّ، ظنّ، يقين ...

با اين مقدمه ديگر ترديدى در لزوم تدوين فرهنگ اصطلاحات منطقى نمى‌ماند. همين شدّت نياز و ضرورت، محرّك من بنده در تنظيم فرهنگ حاضر بوده است، و اميد است كه دست‌افزارى باشد براى جويندگان دانشهاى گوناگون، خاصّه طالبان فلسفه و منطق و علوم انسانى.

حتما مى‌دانيد سالها است در ممالك غربى در كنار فرهنگهاى عمومى و دائرة المعارف‌ها، تدوين فرهنگهاى اختصاصى در رشته‌هاى مختلف هم متداول شده و البته محتاج يادآورى نيست‌

نام کتاب : فرهنگ اصطلاحات منطقى نویسنده : خوانساری، محمد    جلد : 0  صفحه : 8
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست