شقى و بدبخت در شكم مادر چنين است.

فخر رازى، با آيه ياد شده در زير بر جبرى بودن انسان استدلال مى كند.

(يَوْمَ يَأْتِ لاَ تَكَلَّمُ نَفْسٌ إِلاَّ بِإِذْنِهِ فَمِنْهُمْ شَقِىٌّ وَ سَعِيدٌ).[1]

فخر رازى مى گويد:«بدان خدا همين الآن بر برخى از اهل قيامت به دو نوع حكم، داورى مى كند: بعضى را سعيد و برخى ديگر را شقى مى شناسد و هر كس كه خدا از سعادت و شقاوت آينده او خبر بدهد قطعاً چنين خواهد بود و خلاف آن، ممكن نيست، و در غير اين صورت، علم خدا، واقع نما نخواهد بود، پس سعيد محال است شقى شود و شقى نيز محال است سعيد گردد>».[2]

پاسخ

استدلال فخر رازى با اين آيه، ارتباطى به سعادت و شقاوت ذاتى ندارد، بلكه استدلال ديگرى است كه بعداً شرح مى دهيم. اكنون بايد مسئله سعادت و شقاوت را توضيح دهيم.

سعادت و شقاوت از مفاهيم گسترده اى است كه انسان به