خلاصه با ملاحظه اين مضامين مى توان حدس زد كه هدف از بيعت به رسميت شناختن مقام و موقعيت افراد نيست بلكه تحكيم موقعيت قبلى است، بالاخص اگر توجه كنيم كه بيعت از باب وكالت نيست و هرگز، ملت امام مورد بيعت را وكيل نمى گيرد بلكه پيمانى است ميان دو نفر و به حكم آيه (أوفوا بالعقود)[1] و آيه (انّ العهد كان عنه مسئولا)[2] عمل به آن واجب و نقض و شكستن آن حرام است.

اميرمؤمنان(عليه السلام) مى فرمايد:

«و أمّا حقّى عليكم فالوفاء بالبيعة، والنّصيحة فى المشهد و المغيب، والاجابة حين أدعوكم والطاعة حين امركم».[3]

«حق من بر شما اين است كه به بيعت خود با من وفادار باشيد و در حضور و غياب از كمك خوددارى نكنيد، و هر موقع شما را به كارى دعوت كردم، پاسخ مثبت بدهيد».

و از مراجعه به متون خطبه هاى امام در نهج البلاغه به روشنى ثابت مى گردد كه بيعت شكنى، همان پيمان شكنى است و شكستن بيعت جزو گناهان بزرگ است.

اگر از همه اين سخنان صرف نظر كنيم، بايد بگوييم كه بيعت يكى از طرق