بحث درباره شيوه حكومت اسلامى، شاخه اى از مباحث مربوط به امامت و پيشوايى پس از درگذشت پيامبر گرامى(صلى الله عليه وآله) است و در حقيقت يكى از لازم ترين و ضرورى ترين بحث هاى كلامى مى باشد. از اين جهت اين نوشته جزء سلسله بحث هاى كلام منتشر مى شود.

دانشمندان بزرگ شيعه، پيرامون شيوه حكومت پس از عصر پيامبر اسلام، كتاب هاى سودمندى نوشته و منتشر كرده اند و همگى به اتفاق آرا، نظر داده اند كه پس از رحلت پيامبر گرامى(صلى الله عليه وآله) طرح حكومت اسلامى طرح «تنصيصى» بوده است نه «انتخابى» و «گزينشى»، يعنى حاكم اسلامى، و رئيس دولت را، بايد خدا، تعيين كند و امت در تعيين رهبر اختيارى ندارد.

آنان با دلايل روشن و قاطع ثابت كرده اند كه عالى ترين و صالح ترين حكومت در جهان، حكومتى است كه رئيس آن از جانب خدا تعيين گردد، و امت در انتخاب او، نقشى نداشته باشند.

هم چنان كه ثابت كرده اند مصالح عالى اسلام و جامعه اسلامى در آن روز ايجاب مى كرد، كه شيوه حكومت، به صورت «تنصيصى» و «انتصابى» باشد نه انتخابى و گزينشى، و گوشه اى از اين مصالح را در امور زير مى توان خلاصه كرد:

1. آيا رشد عقلى و علمى جامعه اسلامى در آن روز به پايه اى رسيده بود كه بتواند بزرگ ترين ميراث الهى (دين) را از گزند حوادث يعنى از تحريف خائنان، از بروز مكتب هاى باطل و متضاد كه هر كدام براى خود از قرآن و حديث، دليل دارند، و... صيانت كند؟ يا اين كه براى صيانت دين، نگهبان و مراقبى لازم بود كه اصول و فروع و معارف و عقايد آن را از تحريف و تأويل حفاظت نمايد و به عنوان محور