2. گروهى حق جو و حق طلب، آرمان خواه و پرخاشگر، آزاد از جبر محيط و جبر طبيعت، خواهان ارزش هاى انسانى و اصول اخلاقى.

به طور مسلم، نبرد گروه نخست با نظام حاكم جز به خاطر محو اختلاف طبقاتى و بهبود و وضع زندگى خود نبوده است و نيروى محرك تاريخ نزد آنان جز بهتر خوردن و بهتر پوشيدن و بهتر زيستن چيز ديگرى نيست.

در حالى كه انگيزه گروه دوم براى نبرد با نظام حاكم، احياى شرافت انسانى و ارزش هاى اخلاقى، بوده و هدف احياى جامعه و آزاد كردن انسانيت از خوى حيوانى در زندگى مادى گرى است.

از بحث گسترده پيرامون دو بينش، روشن گرديد كه از نظر ماركسيسم آن چه اصيل است، رشد ابزار توليد است و فرد و جامعه به دنبال رشد ابزار توليد كشيده مى شوند.

و عبارت ديگر: ابزار توليد، در نظر ماركس هر چند خدا نيست امّا قدرت خدايى دارد كه جامعه انسانى را با تمام نظامات ديرينه و آينده اش (كن فيكون) كرده و همه را دگرگون مى سازد در حالى كه در بينش مقابل او اصالت از آنِ انسان است، اوست كه با ازادى كامل، حركت مى كند و تاريخ را به دنبال خود حركت مى دهد.

آيا با اين وضع، ماركسيسم حق دارد كه از (اومانيسم) دم زند، و بگويد من طرفدار اصالت انسان هستم ون مكتب من براى نجات انسان و از خود بيگانه شدن انسان ها است، در حالى كه از نظر او موت و حيات، ترقى و انحطاط انسان ها به ابزار چوبى و آهنى بسته است كه «انسان را مى برد آن جا كه خاطر خواه اوست». اكنون كمى در اين قسمت گسترده تر سخن بگوييم: