دانشمندان مدت ها مكتب «ماركس» را فقط به عنوان يك سيستم «اقتصادى» و شكل خاصى از «سوسياليسم» مى شناختند و در بحث هاى اقتصادى، از افكار فلسفى ماركس سخن به ميان نمى آمد ولى پس از انتشار آثار فلسفى ماركس، اين انديشه دگرگون گرديد و معلوم شد كه ماركسيسم بيش از آن كه يك سيستم اقتصادى باشد، بر خلاف ساير سيستم هاى اقتصادى، در مرحله نخست، يك سيستم فلسفى است و نظام اقتصادى آن، تنها يك مورد كاربرد اين فلسفه مى باشد و گروهى كه مى خواهند با «ماركسيسم» به خوبى آشنا شوند، بايد نخست ازعقايد فلسفى آن آگاه گردند. از اين جهت ما دراين پژوهش، به بررسى عقايد فلسفى ماركس كه زير بناى عقايد اقتصادى او را تشكيل مى دهد، مى پردازيم. و از ميان اصول و تئورى هاى او، به تجزيه و تحليل نظريه او درباره علل تحوّلات تارخى جامعه انسانى مى پردازيم:

«ماركسيسم» درباره نيروى محرك تاريخ نظريه اى دارد كه مى خواهد با آن، به جنگ «هِگِل» برود. لازم است بدانيم كه ماركسيسم خود در موارد زيادى تحت تأثير فلسفه هگل قرار دارد.

«هگل» مى گويد: «افكار بشر، سازنده تاريخ بشر است».

و با توجه به خدمات ارزنده دانشمندان و تأثير افكار آنان در پيشرفت صنايع و دگرگونى قيافه زندگى، به طور اجمال مى توان اين سخن را تصديق كرد. و در بحث هاى گذشته درباره تأثير افكار نوابغ و شخصيت ها در گردش چرخ تاريخ، سخن گفتم.

«ماركس» مى گويد تنها عامل سازنده تاريخ جامعه، حتى ايده ها و فكرها،