بُعد اقتصادى و حس سودجويى يكى از ابعاد روح انسان را تشكيل مى دهد، نه همه ابعاد روح او را.

آنان كه تكامل دستگاه هاى توليدى و روابط انسان هاه را با دستگاه هاى توليد، يگانه عامل محرك تاريخ مى دانند، يك بعد از روح انسان (ماده خام تاريخ و محور آن) را در نظر گرفته اند و از ابعاد ديگرِ روح او غفلت ورزيده اند، آن كس كه به انسان تنها از عينك اقتصادى مى نگرد، قطعاً غير از يان نمى تواند درباره او داورى كند.

اگر ماركس يك انسان شناس كامل بود، هرگز چنين ادعايى نمى كرد، زيرا نيمى از شخصيت انسان را عقل و خرد، و نيم ديگر از شخصيت او را غرايز و احساسات تكشيل مى دهد.

احساسات بشر، در سرنوشت تاريخ او، نقش مؤثرى دارد انسان در كنار حس «سودجويى» كه رابطه مستقيمى با امور اقتصادى دارد، با يك رشته احساسات و غرايز ديگرى آفريده شده است كه هر يك، براى خود ارمان و خواسته خاصى دارد.

اگر انسان را محور تاريخ قرار دهيم، و از خواسته هاى درونى او آگاه كرديم، هرگز نمى گوييم كه تاريخ، محصول مبارزه طبقاتى است، بلكه مى گوييم مبارزه طبقاتى، يكى از عوامل سازنده تاريخ است نه همه آن، و ما از ميان غرايز انسان به غريزه خاصى به نام «قدرت طلبى» اشاره مى كنيم.

برترى جويى به صورت هاى متنوعى خودنمايى مى كند، مانند ميل به كسب قدرت نظامى، ميل به كسب قدرت اقتصادى، ميل به كسب قدرت علمى و هنرى،