تأثير محيط هاى جغرافيايى را دو گونه مى توان بيان كرد:

1. مناطق مختلف زمين بر دو نوع است: مناطقى قهرمان آفرين و شخصيت پرور، در اين مناطق، نوع مردم از استعداد خاصى برخوردارند و خصلت هاى خاصى دارند، كه مى تواند چرخ تاريخ را به حركت درآورد.

در حالى كه همگى و يا غالب آن ها، مستعد و متفكرند، گاهى در ميان آنان متفكران خلاّقى پيدا مى شوند كه قهرمان سياسى، نظامى و يا قهرمانان علوم و صنايع شمرده مى شوند، و از طريق سياسى و يا علمى، چهره تاريخ و جامعه را دگرگون مى سازند، ولى قدرت همين نابغه، اعم از نابغه سياسى يا نابغه علمى، از نوع آب و هوا، و تأثير مناطق سرچشمه مى گيرد.

در ميان فلاسفه ديرينه مانند «ابن خلدون» اين مسأله مسلم بود كه منطقه معتدل، مزاج هاى معتدل مى پروراند، در حالى كه منطقه هاى فوق العاده سرد و يا گرم، از پروراندن چنين مزاج ها عاجز و ناتوان است. آنان فكر مى كردند ماده هر چه به اعتدال نزديك تر باشد، صورت هاى كامل ترى پيدا مى كند و روح هاى لطيف تر و قوى ترى پديد مى آورد.

گاهى مى گفتند: محيط هاى شمالى، شخصيت خيز و استعداد پرور است در حالى كه نقاط جنوبى فاقد چنين مايه هاى علمى و فكرى است.

2. صورت ديگر اين كه، مناطق را به سه دسته تقسيم مى كردند و مى گفتند: منطقه اى كه وسيله معيشت در آن جا نباشد، مردم آن جا به خاطر نبودن وسيله به