آزاد نيست. براى اين كه شخص اگر بخواهد برخلاف جريان آب شنا كند و سخنى بگويد كه بر وفق مراد حاكمان و گردانندگان آشكار و نهان جامعه نيست، بايد هزار تاوان دهد. مجموع اين ادله است كه عده اى را واداشته تا بگويند آزادى بيان امر معقول و شريفى نيست و اين همه كه از آن حرف زده مى شود و سخن مى رود، صرفاً يك شايعه يا يك مُد است، مدى كه بها و ارزش چندانى ندارد. شايعه اى كه حقيقتى ندارد. سخن دروغى كه عده اى زده اند و ديگران هم از سر ساده لوحى آن را باور كرده اند.[1]

در حوزه ى مباحث دينى، طرح هر سؤال و جوابى بايد متناسب با حوصله ى حاضران و مخاطبان باشد. تا جايى كه حوصله ى علمى و طاقت عقلى مستعمعان و خوانندگان اجازه مى دهد، هيچ باكى از طرح سؤال و اشكال و ارايه ى جواب آن نيست. طبيعى است هر چه مباحث دينى و سؤالات و اشكالات عميق تر و پر مايه تر مى شود، شنوندگان و مخاطبان آن در دايره ى كوچك ترى قرار مى گيرند و از تعداد كمترى برخوردارند.

حاصل آن كه، طرح هيچ اشكال و سؤالى در جمع متخصصان معارف اسلامى و صاحب نظران و انديشمندان اين حوزه، ممنوع نيست. افراد ملحد و مرتد نيز مى توانند در اين گونه مجامع به طرح شاكال و سؤال بپردازند و با حاضران و مخاطبان به بحث و گفتگو بنشينند.

آن ها مى توانند در اين گونه مجامع علمى، عقايد الحادى خود را بيان كنند و