2. آزادى كامل غير مسلمانان براى تحقيق پيرامون اسلام با حفظ كامل حرمت آنان.

3. برگزارى ديالوگ هاى علمى متعدّد و فراوان توسط امامان معصوم(عليه السلام) با غير مسلمانان كه كتب «احتجاج» بخشى از اين مناظره ها را گردآورى كرده است.

4. تشويق و تربيت شاگردانى چون هاشم بن حكم، هشام بن سالم، مفضّل و... توسط امامان معصوم(عليهم السلام)براى انجام مناظره هاى علمى با مخالفان دينى.

با توجه به نكات فوق و ساير مطالبى كه در طى مباحث گذشته بيان شد، در مى يابيم كه در زمينه ى طحر پرسش، تحقيق و كشف حقيقت، كوچك ترين مانعى براى هيچ محقق مسلمان يا غير مسلمانى وجود ندارد و كمترين تعرّض و بى احترامى نسبت به او مجاز نيست. هيچ آيه و روايتى و نيز هيچ فتواى فقهى وجود ندارد كه تعرّض به آبرو يا جان محقّق مسلمان يا غير مسلمان را مجاز شمرده باشد، بلكه بر عكس، آيات و روايات و كلمات عالمان دينى سراسر مملوّ از تشويق دانش پژوهان به تعمق و تدبّر و طرح سؤال و پرسش است.

حلّ جدولى حقوق مربوط به فرد فر انسان ها و جامعه اسلامى پذيرفتنى است و در عمل به اين راه حلّ، بايد گفت: اصل بيان اشكال و سؤال پذيرفتنى است; امّا كجا و چگونه؟ آيا در بين همه كس و همه جا مى توان از «حقّ» طرح سؤال و اشكال استفاده كرد؟ آيا رواست كه در مورد مهم ترين مباحث هستى شناسى و عمده ترين مباحث دينى، در بين عوام مردم به ايراد و اشكال پرداخت و از آنان انتظار داورى بين سخنان درست و نادرست و پيروى از سخنان درست را داشت؟

مگر نه اين است كه براى راه يابى قرص يا آمپولى شفابخش به بازار دارو و جا