استوار داشت كه نام آن «علم» است، و هم معلومات را به درستى كنار هم چيد، كه نام آن صورت صحيح و «شكل منطقى» است.

بطور خلاصه در هر استدلالى، «ماده سالم و شكل صحيح» استدلال، تار و پود استدلال را تشكيل مى دهند كه تفصيل هر يك در علم منطق بيان شده است.

اكنون به اختصار به رهزنانى كه در مسير انسان حقيقت ياب وجود دارد اشاره مى شود:

1. تكيه بر گمان; حدس و احتمال به جاى استفاده از علم قطعى.

2. مغالطه يا چينش نادرست معلومات در كنار يكديگر. در كتب منطقى به انواع متعددى از مغالطات اشاره شده است.

3. تقليد از بزرگان، انديشمندان و گذشتگان و تحت تأثير آداب و رسوم و جوّ اجتماعى واقع شدن.

گاه در مسير تحقيق، ذهن ما تحت تأثير صداهاى بلند و گوش پر كن قرار مى گيرد، و يا مرتبت علمى و آوازه ى انديشمندى چشم ما را خيره مى كند و ناخودآگاه كلام و سخن او بى چون و چرا پذيرفته مى شود.

قرآن كريم مشكل بسيارى از مشركان را در همين نكته مى داند:

(و اذا قيل لهم تعالوا الى ما أنزل الله و الى الرسول قالوا حسبنا ما وجدنا عليه آبائنا أو لو كان آبائهم لا يعلمون شيئاً و لا يهتدون).[1]

«و هنگامى كه به آن ها گفته مى شود: به سوى آن چه خدا نازل كرده، و به