آزادى است.

گروهى كه در غرب «خداخواهى» را با «اصالت انسان» در تضاد مى بينند پديد آورندگان مكتب اومانيسم هستند، از نظر جهان بينى الهى خداخواهى جزء خصيصه ذات انسان و لازمه اقتضاى طبيعت اوست در حالى كه در اين مكتب، اصالت از آن انسان بوده و كمال انسان در اين است كه خود سرنوشت خود را رقم بزند و از مقامى الهام نگيرد.

حقيقت اين است كه غرب پس از نفى عوالم طبيعى، در خود يك فقر معنوى عجيبى است احساس كرد زيرا انكار خدا و تفسير جهان و انسان با قوانين خشك طبيعى، هر نوع عاطفه را از جامعه برچيد، و ارزش انسان با ارزش ماشين، يكسان گرديد، اين كار سبب شد كه او براى جبران عدم معنويت و عاطفه، اصلى به نام اصالت انسان را مطرح كند تا از خشكى و جمود زندگى بكاهد از اين جهت مكتبى به نام «اصالت انسان» پديد آمد كه اصالت را به مخلوق مى دهد و آن را از خالق سلب مى كند.

در حالى كه ميان اين دو اصالت كمترين تضادى نيست زيرا اين دو، رقيب هم و دشمن يكديگر نيستند كه بگوييم خدا يا انسان، بلكه انسان بر اثر پيوستگى به آن درياى نامتناهى از او مدد مى گيرد و سعى مى كند كه خود را به مركز كمال نزديك سازد، تعبير قرآن در اين مورد است:

(يا ايّها الانسان انّك كادح الى ربّك كدحاً فملاقيه).

«اى انسان تو با تلاش و رنج به سوى پروردگارت مى روى و او را ملاقات خواهى كرد».