در بررسى پيشين يادآور شديم: دستيابى به يك تعريف جامع در باب آزادى كه با تمام جهان بينى هاى گوناگون سازگار باشد امرى مشكل و دشوار است. زيرا ديدگاه هاى مختلف درباره انسان، مانع از آن است كه به تعريف يكسانى در مورد آزادى، دست يابيم، ولى در عين حال مى توان آزادى را به گونه اى تعريف نمود كه با همه ديدگاه ها به نوعى سازگار باشد.

در فصل گذشت، آزادى را چنين تعريف كرديم: مساعد بودن شرايط براى شكوفايى استعدادها و رفع هر نوع مانع در راه پيشرفت فرد و جامعه.

اكنون تعريف هاى ديگر را مطرح مى كنيم:

1. نفى سلطه بيرونى.

اين تعريف، مشهورترين تعريف ازادى است كه مورد پذيرش مى باشد.

2. نبودن مانع خارجى كه از جنبش جلوگيرى مى كند.[1]

3. هر انساين بتواند مصلحت خويش را به شيوه مورد نظر خود دنبال كند مشروط بر اين كه به مصالح ديگران آسيبى نرساند.[2]

4. فقدان موانع در راه تحقق آرزوهاى انسان.[3]

اكثر اين تعريف ها كه در مورد آزادى انجام گرفته است، از حدّ يك تعريف