مى انديشد.

شكوفايى استعدادها در گرو امور ياد شده است كه با استبداد سازگار نيست:

1. خلاقيت و آفرينش گرى روز افزون.

2. وظيفه شناسى و تعهده بر انجام عملى كه برعهده گرفته شده است.

3. روحيه ى تعاون و مشاركتى كه برادروار براى به منزل رساندنِ بار، همكارى كنند.

اين شرايط و نظاير آن ها در نظامات استبدادى پديد نمى آيند، تنبلى و سرخوردگى جاى خلاقيت، عصيان گرى جاى وظيفه شناسى، كارشكنى جاى تعاون را مى گيرد، در اين صورت ملت ها چگونه مى توانند به كمال واقعى برسند؟

اين بيان نتيجه مى دهد: در تطبيق آزادى بر زندگى، نخست بايد ريشه هاى گنديده استبداد را سوزاند آن گاه در سايه ى رهبر يدلسوزانه به فراهم ساختن رشد استعدادها پرداخت، تا جامعه راه كمال را در پيش گيرد.

يك چنين تعريف از آزادى با سه نوع جهان بينى كه يادآور شديم تا حدّى سازگار است; يعنى جهان بينى الهى و مادى و «اگزيستانسياليسم» نمى تواند با آزادى به اين معنى مخالف باشد.