بخش دويّم: عَلَم و آن، اسمى است كه بر شخصى يا چيزى معيّن موضوع شده و مسمّى خود را به طور محدود افاده نمايد. پس اگر متضمّن مدح يا قدح مسمّاى خود باشد، آن را لقب گويند: ميرزا، شاهزاده، منصورالدّوله; و الاّ اسم خوانند: بهرام و اسفنديار و خداداد; و به هر حال گاهى مفرد باشد و گاهى مركّب، چنان كه از مثال ها روشن است.

بخش سيّم: اسماء اشاره كه موضوع است براى تعيين مشاراليه و شخصى يا چيزى را معيّن نموده و به اشاره، نشان دهد و آن را دو صيغه است: «اين» در واحد قريب و «آن» در واحد بعيد و گاهى به حكم ضرورت برعكس هم باشد. انورى:

مقدار شب از روز فزون بود و بدل شد *** ناقص همه اين را شد، زائد همه آن را

و در جمع اين دو صيغه از روى قاعده كلّيّه، «آنان» و «اينان» گويند در ذوى العقول، «آن ها» و «اين ها» مطلقاً چنانچه مشروحاً خواهد آمد.

و در اينجا چند دستور است:

1) چنانچه ضمائر را مرجعى لازم است ـ كه مذكور شد ـ در اسماء اشاره نيز مرجعى لازم و لابدّمنه است كه آن را مشاراليه گويند و بايد مشاراليه در اسماء اشاره، حسّى بوده و به يكى از حواسّ ظاهرى، محسوس و مشار باشد و ذهنى بودن آن در بعضى موارد بر سبيل مجاز و تنزيل معقول به منزله محسوس است به خلاف ضمير كه مرجع آن به حسب حقيقت، مشار به اشاره ذهنى است و از اين جا گفته اند كه اسم اشاره هماره با مشاراليه خود مذكور مى شود: