[سوره البقرة (2): آیه 284]

اشاره

لِلَّهِ ما فِی السَّماواتِ وَ ما فِی الْأَرْضِ وَ إِنْ تُبْدُوا ما فِی أَنْفُسِکُمْ أَوْ تُخْفُوهُ یُحاسِبْکُمْ بِهِ اللَّهُ فَیَغْفِرُ لِمَنْ یَشاءُ وَ یُعَذِّبُ مَنْ یَشاءُ وَ اللَّهُ عَلی کُلِّ شَیْ‌ءٍ قَدِیرٌ (284)
284- از آن خداست آنچه در آسمانها و زمین است و اگر آنچه در دل دارید آشکار کنید یا پنهان دارید خدا شما را برای آن به حساب می‌کشد، پس آنکه را بخواهد می‌آمرزد و آنکه را بخواهد عذاب می‌کند، خدا به همه چیز تواناست.

کلمه‌ها

تبدوا: بدو: آشکار شدن ابداء آشکار کردن، آن در آیه از باب افعال است.
انفسکم: مراد از «انفس» در اینجا باطن است (قلب، صدر و غیره).

شرحها

به نظر می‌آید: این آیه به مناسبت «وَ لا تَکْتُمُوا الشَّهادَةَ ...» نازل شده و در حقیقت متمم آنست و در عین حال یک مطلب مستقلی است و حکایت از احاطه کامل خدا به باطن بندگان دارد خواه کتمان شهادت باشد یا غیر آن.
284- لِلَّهِ ما فِی السَّماواتِ وَ ما فِی الْأَرْضِ.
ظاهرا مراد از «ما فی السموات» موجودات بالا و از «ما فی الارض» موجودات پائین است، علی هذا سماوات و ارض نیز به این حکم داخل هستند یعنی مالک اصلی همه موجودات خداست.
وَ إِنْ تُبْدُوا ما فِی أَنْفُسِکُمْ أَوْ تُخْفُوهُ یُحاسِبْکُمْ بِهِ اللَّهُ.
آیه صریح است در اینکه انسان در مقابل اعمال قلبی و درونی مسئول