شرح‌ها

در این آیات، ابتدا، خداوند بطور غائب با صفات رب العالمین، رحمن، رحیم و مالک یوم الدین یاد شده است. گویی نماز خوان با ذکر این صفات به تدریج به خداوند نزدیک می‌شود و در مالِکِ یَوْمِ الدِّینِ با خدا روبرو شده و طور خطاب می‌گوید: إِیَّاکَ نَعْبُدُ وَ إِیَّاکَ نَسْتَعِینُ ... و ادامه می‌دهد که ما را از هدایت یافتگان و الَّذِینَ أَنْعَمْتَ عَلَیْهِمْ بگردان و از گمراهان و غضب‌شدگان بدور کن، بالاتر از همه، مرد مؤمن با ذکر بسم اللَّه ... به دریای رحمت بیکران حق که همه جا را پر کرده و همیشگی است اتصال پیدا می‌کند.
1- «بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ» به اتفاق شیعه بسم اللَّه ... یک آیه مستقل و جزء فاتحة الکتاب و سوره‌های دیگر است، به جزء سوره توبه و در سوره (نمل/ 30) در صدر نامه حضرت سلیمان واقع است که به ملکه سبأ نوشت، ترک آن در نماز مبطل است خواه واجب باشد و خواه مستحبّ. «بسم اللَّه» متعلق است به فعل مقدر مانند (ابدء- ابتدء) یعنی، شروع می‌کنم با نام خدا (یا شروع کن با نام خدا) از امیر المؤمنین صلوات اللَّه علیه نقل شده: اللَّه بزرگترین اسم از اسماء خداست