بر
جاده سنت مصطفي عليه السّلام، و سيرت خلفاء راشدين داشت، و لعنت از اهل
بيت مصطفي بر گرفت و كارها بر جاده عدل كرد، و يزيد مهلب را بازداشت و
خراسان بعبد اللّه نعيم [1] داد و در هيچ عهد مال خراسان و عراق زيادت
از آن نبود كه در عهد او، و بعضي از علماء برانند: كه مهدي آخر الزمان او
بود، و هر مال و ضياع و املاك كه ولات بني اميه از خلق بظلم ستده بود باز
داد، و در عهد او خاقان تركستان چين، سيصد هزار سوار و پياده بياورد جراح
عبد اللّه حكمي با بيست و پنج هزار سوار پيش او باز رفت از خراسان، و ميان
بخار او سمرقند، يك ماه در ميان ايشان جنگ قايم شد، و به آخر نصرت اسلام
شد. ولادت عمر سنه اثني و ستين بود و ازو آثار خير بسيار ماند، و فوت او
به دير سمعان [2] بود، و مدت عمر او سي و نه سال بود، و وفات او روز
جمعه بيست و پنجم ماه رجب سنه احدي و مائه بود، و مدت خلافت او دو سال و
پنج ماه بود. رضي اللّه عنه و عن اعوانه و انصاره. و السلام علي من اتبع
الهدي.
التاسع يزيد بن عبد الملك
ابو خالد كنيت او بود، او را عاشق بني اميه گفتندي، پيوسته به لهو و طرب
مشغول بودي، ولادت او در سنه تسع و ستين بود، و در ايام او يزيد مهلب
ببصره خروج كرد، يزيد عبد الملك برادر خود مسلمه عبد الملك را بفرستاد تا
او را در سنه اثني و مائة بكشت، و ولايت خراسان سعد [3] بن عبد العزيز
را داد، بعد از وي سعيد بن الحرث [4] را داد، و بعد از وي ابن هبيره [5] را داد. مدت ولايت او چهار سال و يك ماه بود و عمر وي سي و شش سال بود
و فوت او بيست و پنجم ماه شعبان سنه خمس و مائة بود، و سبب آن بود: كه او
معشوقه
[1] كذا، ولي الكامل (ج 5-
24) و ابن خلدون (ج 3- 75) گويد: كه الجراح بن عبد اللّه الحكمي را از
خراسان معزول و عوض وي عبد الرحمن بن نعيم القشيري را گماشت. [2] اصل: بدين سمعان، مجمل و الكامل: دير. ابجد التاريخ گويد: دير سمعان بكسر السين من اعمال حمص. [3] كذا. الكامل: سعيد بن عبد العزيز، مشهور به: سعيد خذينه [4] كذا، الكامل سعيد بن عمرو الحرشي [5] اصل: بحيره. پ: بخره. الكامل و مسعودي و ابن خلدون: عمر بن هبيره الفزاري.