13.قائم

با مراجعه به روايات مربوط به حضرت مهدى عجّل اللّه تعالى فرجه الشريف،مى‌توان گفت:هيچ لقبى به اندازۀ «قائم»،براى آن حضرت استعمال نشده است.گويا از آنجايى كه قيام حضرت مهدى عجّل اللّه تعالى فرجه الشريف، درخشان‌ترين فصل زندگى ايشان است؛اتصاف به اين صفت و لقب،همواره در كلام معصومان عليهم السّلام مورد تصريح قرار گرفته است.

بنابراين مهمّ‌ترين علت اتصاف به اين لقب،آن است كه وى در برابر اوضاع سياسى و انحرافات دينى و اجتماعى،بزرگ‌ترين قيام تاريخ را رهبرى خواهد كرد. [1]البته مى‌توان تمامى ائمه عليهم السّلام را قائم دانست؛اما ويژگى‌هاى قيام امام مهدى عليه السّلام،آن حضرت را از ديگر امامان ممتاز ساخته است.

درباره وجه ناميده شدن حضرت به«قائم»،مى‌توان به روايات زير اشاره كرد:ابو حمزه ثمالى مى‌گويد:از امام باقر عليه السّلام پرسيدم:اى فرزند رسول خدا!آيا همه شما قائم و به پا دارندۀ حق نيستيد؟فرمود:بلى؛عرض كردم:چرا حضرت مهدى عجّل اللّه تعالى فرجه الشريف را قائم ناميده‌اند؟فرمود:

هنگامى كه جدّ من حضرت سيد الشهدا حسين بن على عليهما السّلام شهيد شد،ملائكه به درگاه خداوند ضجه و ناله نموده،نزد او شكايت كردند...پس خداى عز و جل امامان از فرزندان حسين عليه السّلام را به آنان نشان داد و ملائكه از ديدن آنان خوشحال شدند.در آن هنگام ديدند كه يكى از ايشان در حال قيام است و نماز مى‌خواند.پس خداوند عزّ و جلّ فرمود:به وسيله اين قائم(ايستاده)از آنان(قاتلان حسين)انتقام خواهم گرفت». [2]

از امام جواد عليه السّلام پرسيده شد:چرا او را قائم مى‌نامند؟فرمود:«لانّه يقوم بعد موت ذكره و ارتداد اكثر القائلين بامامته»؛ [3]«چون پس از آن قيام مى‌كند كه از يادها رفته است و بيشتر معتقدان به امامتش برگشته‌اند».

لقب«قائم»اگرچه در پاره‌اى از موارد به تنهايى به كار رفته است؛ولى در بعضى از موارد،به