او محمّد بن عبد اللّه،معروف به نفس زكيه،است.مادرش هند،دختر ابو عبيدة بن عبد اللّه [2]بود.
برخى از خاندان او و فرقه جاروديه،وى را مهدى موعود [3]دانستهاند.او در سال 145 ه [4]ادعاى مهدويّت نمود و به وسيله منصور دوانيقى كشته شد!جالب اينكه پدر او نيز با پسرش به عنوان مهدى بيعت كرده است. [5]
نفس زكيه اوّلين كسى از علويان است كه در روزگار عباسيان،قيام كرد و معاصر امام صادق [6]عليه السّلام بود.وى از بيعت با منصور خوددارى كرد.
نامگذارى به نفس زكيه
علما و دانشمندان آل ابى طالب او را نفس زكيه و مقتول«احجار الزّيت»مىدانند.محدث قمى در تتمة المنتهى مىگويد:«محمّد را از جهت كثرت زهد و عبادت،نفس زكيه لقب دادند».
محمّد در ميان خاندان خويش،از همه برتر و نسبت به علم و دانش كتاب خدا،از همگان داناتر بود.شجاعت،بخشش،صلابت و ساير مزاياى او از همگان بيشتر بود؛ازاينرو پيروانش شك نداشتند كه او همان مهدى موعود است.
امام صادق عليه السّلام خطاب به عبد اللّه بن حسن فرمود:«گمان مىبرى كه پسرت همان مهدى است؟! چنين نيست و وقت آن نرسيده است».عبد اللّه به خشم آمد و گفت:من خلاف آنچه تو مىگويى، مىدانم.و اللّه!خداوند تو را بر غيب خويش آگاه نكرده است.حسد بر پسر من،تو را به اين بيان واداشت.حضرت فرمود:«به خدا سوگند!حسد مرا وادار نكرد؛ولى اين مرد و برادران و فرزندانشان، برابر شما هستند(آنها به خلافت مىرسند،نه شما)».پس دست بر شانه عبد اللّه بن حسن زد و فرمود: