خويش را همان مهدى نجات‌بخش-كه قرآن و روايات نويد آمدن او را داده است-معرفى كرده‌اند و يا طرفداران افراطى آنان،براى پيشرفت دنيوى و سياست خويش،آنان را به عنوان مهدى نجات بخش مطرح ساخته‌اند!!

اين افراد به چهار دسته قابل تقسيم‌اند:

1.گروهى كه از نظر نسب،هويت،هدف و مذهب ناشناخته‌اند.

2.جمعى كه با كارهاى جنون‌آميز خويش،خود را از نظرها ساقط كردند.

3.برخى نام و نشان و دعوت و پيروانشان از صفحۀ روزگار،به‌گونه‌اى محو شده كه نشانى از آنها نيست.

4.عده‌اى نيز اگرچه مرده‌اند؛امّا نام و يادى از آنان هست.

در اينجا تنها به برخى از مهمّ‌ترين فرقه‌هاى و افراد منحرف در موضوع مهدويّت-قبل از ولادت حضرت مهدى عجّل اللّه تعالى فرجه الشريف-اشاره خواهد شد:

1.كيسانيه [1]

يكى از فرقه‌ها-و شايد اوّلين فرقه‌اى كه در مهدويّت دچار انحراف شد-«كيسانيه»است.

دربارۀ علت نام‌گذارى اين فرقه به كيسانيه،اختلاف‌نظر هست؛برخى نوشته‌اند:اينان پيروان كيسان آزاد شده امير مؤمنان عليه السّلام بودند.كيسان شاگرد محمد بن حنفيه بود؛ولى از امام حسن و امام حسين عليهما السّلام نيز علوم مختلف-از جمله علم تأويل و باطن و علم آفاق و انفس-آموخت.سپس به امامت محمد قائل شد و براى او مراتب و درجاتى دانست كه خارج از حدّ وى بود. [2]

برخى نوشته‌اند:كيسانيه پيروان مختار بن ابى عبيده ثقفى بودند؛زيرا او ملقب به كيسان بود،از اين‌رو كيسانيه خوانده شدند.

شمارى هم نوشته‌اند:فرمانده پليس(شرطه)مختار،كيسان نام داشت و كنيه‌اش ابو عمران بود.او