بايد قضاى آن روز را بگيرد. و اگر دوباره بيدار شود و بداند يا عادت به بيدار شدن داشته باشد و تصميم داشته باشد كه بعد از بيدار شدن غسل كند در صورتى كه باز هم بخوابد و تا اذان خواب بماند، بايد قضاى آن روز را بگيرد و كفاره بر او واجب نيست ولى احتياط خوب است.

صافى: بنا بر احتياط مستحب مؤكد كفاره هم بر او واجب مى‌شود.

خوئى، تبريزى: مسأله مراد از خواب اول و دوم و سوم در صورتى كه انسان در خواب محتلم شود خوابى است كه بعد از بيدار شدن بخوابد و اما خوابى كه در آن محتلم شده خواب اول حساب نمى‌شود.

سيستانى: مسأله خوابى كه در آن احتلام صورت گرفته است خواب اول حساب مى‌شود، بنا بر اين اگر پس از بيدار شدن دوباره بخوابد و تا اذان صبح بيدار نشود، چنانچه در مسأله قبل گفته شد روزۀ آن روز را بايد قضا كند.

زنجانى: مسأله اگر انسان در خواب محتلم شود و بعد بيدار شود و ببيند جنب شده و دوباره بخوابد، و تا اذان صبح بيدار نشود، بايد در آن روز از كارهايى كه به روزه‌دار حرام است، خوددارى كند و بعد، روزۀ آن روز را قضا كند.

[مسأله 1632 اگر روزه دار در روز محتلم شود]

مسأله 1632 اگر روزه دار در روز محتلم شود، واجب نيست فوراً غسل كند (1) .

(1) فاضل: گرچه احتياط مستحب آن است كه فوراً غسل كند.

مكارم: مسأله هر گاه روزه دار در روز محتلم شود بهتر است فوراً غسل كند اما اگر نكند براى روزه‌اش اشكالى ندارد.

[مسأله 1633 هر گاه در ماه رمضان بعد از اذان صبح بيدار شود]

مسأله 1633 هر گاه در ماه رمضان بعد از اذان صبح بيدار شود و ببيند محتلم شده، اگر چه بداند پيش از اذان محتلم شده، روزۀ او صحيح است (1) .

(1) مكارم: روزه‌اش صحيح است، خواه بداند پيش از اذان محتلم شده يا بعد از آن، و يا شك داشته باشد.

[مسأله 1634 كسى كه مى‌خواهد قضاى روزۀ رمضان را بگيرد]

مسأله 1634 كسى كه مى‌خواهد قضاى روزۀ رمضان را بگيرد، هر گاه تا اذان صبح جنب بماند، اگر چه از روى عمد نباشد روزۀ او باطل است (1) .

(1) گلپايگانى، صافى: اگر چه از روى عمد نباشد، اگر وقت وسعت داشته باشد روزۀ او باطل است و اگر وقت تنگ باشد، احتياط واجب گرفتن روزۀ آن روز و عوض آن بعد از ماه مبارك است.

بهجت: بنا بر أظهر روزۀ او باطل است و در صورتى كه وقت گرفتن روزۀ قضا طورى تنگ است كه اگر روزه‌اش باطل باشد ديگر فرصتى براى گرفتن روزۀ قضا ندارد، احتمال دارد ملحق به روزۀ ماه رمضان باشد.

سيستانى: هر گاه تا اذان صبح عمداً جنب بماند، نمى‌تواند آن روز را روزه بگيرد؛ و اگر از روى عمد نباشد، مى‌تواند، اگر چه احتياط در ترك آن است.

مكارم: رجوع كنيد به ذيل مسأله 1636.