فاضل: مسأله جماع اعمّ از اين كه از جلو باشد يا از پشت، صغير باشد يا كبير، روزۀ جماع‌كننده و جماع شده را باطل مى‌كند اگر چه فقط به مقدار ختنه‌گاه داخل شود و منى هم نيايد.

[مسأله 1585 اگر كمتر از مقدار ختنه‌گاه داخل شود]

مسأله 1585 اگر كمتر از مقدار ختنه‌گاه داخل شود و منى هم بيرون نيايد، روزه باطل نمى‌شود (1) ولى كسى كه آلتش را بريده‌اند اگر كمتر از ختنه‌گاه را هم داخل كند روزه‌اش باطل مى‌شود (2) .

(1) خوئى، گلپايگانى، تبريزى، مكارم، صافى، زنجانى، نورى، فاضل: بقيه مسأله ذكر نشده.

سيستانى: ولى در شخصى كه ختنه‌گاه ندارد اگر كمتر از مقدار ختنه‌گاه داخل شود نيز روزه‌اش باطل مى‌شود.

(2) اراكى: كسى كه آلتش را بريده‌اند اگر كمتر از ختنه‌گاه را داخل كند، روزه‌اش باطل نمى‌شود.

بهجت: بطلان و عدم بطلان روزه‌اش محل اشكال است.

[مسأله 1586 اگر شك كند كه به اندازۀ ختنه‌گاه داخل شده يا نه]

مسأله 1586 اگر شك كند كه به اندازۀ ختنه‌گاه داخل شده يا نه (1) ، روزۀ او صحيح است (2) و كسى هم كه آلتش را بريده‌اند (3) اگر شك كند كه دخول شده يا نه (4) ، روزۀ او صحيح است.

اين مسأله در رسالۀ آيت اللّٰه بهجت نيست

(1) گلپايگانى، صافى: كفّاره بر او واجب نيست و اگر قصد دخول داشته با علم به مفطر بودن دخول، و دخول واقع نشده يا شك در آن نمايد، روزه‌اش باطل است و قضاى آن واجب است.

(2) مكارم: بقيه مسأله ذكر نشده.

زنجانى: پس چنانچه در حالى كه توجه داشته كه جماع روزه را باطل مى‌كند به قصد جماع اين كار را كرده، روزه‌اش باطل است و قضا دارد ولى كفاره ندارد و اگر توجه نداشته است، روزه‌اش صحيح است.

نورى: اگر قصد دخول نداشته روزه او صحيح است ولى اگر قصد دخول داشته است چه اين كه علم پيدا كند كه دخول واقع نشده يا شك در آن كند روزه‌اش باطل است و قضاى آن واجب است. .

(3) فاضل: كسى هم كه مقدار ختنه‌گاهش قطع شده. .

(4) اراكى: اگر شك كند كه به مقدار ختنه‌گاه داخل شده يا نه. .

خوئى، تبريزى: مسأله اگر عمداً جماع نمايد و شك كند كه به اندازۀ ختنه‌گاه داخل شده يا نه، روزۀ او باطل است و لازم است قضا نمايد ولى كفّاره واجب نيست.

سيستانى: مسأله اگر عمداً قصد جماع نمايد و شك كند كه به اندازۀ ختنه‌گاه داخل شده يا نه، حكم اين مسأله با مراجعه به مسأله [1570]دانسته مى‌شود و در هر صورت اگر كارى كه روزه را باطل مى‌كند انجام نداده باشد كفاره بر او واجب نيست.

[مسأله 1587 اگر فراموش كند كه روزه است و جماع نمايد]

مسأله 1587 اگر فراموش كند كه روزه است و جماع نمايد (1) ، يا او را به جماع مجبور نمايند (به طورى كه از اختيار او خارج باشد (2)) روزۀ او باطل نمى‌شود، ولى